Viễn chí

Tên gọi

• Tên khác: Khổ viễn chí, tỉnh tâm trượng, viễn chí nhục, yêu nhiễu, khổ yêu, chích viễn chí, chí thông, nga quản chí thông,…

• Tên khoa học: Polygala tenuifolia Willd

• Họ: Viễn chí – Polygalaceae

Cây Viễn chí

Mô tả cây thuốc

Viễn chí là cây thảo ưa sáng, thường mọc trên đất ẩm, lẫn trong đám cỏ thấp ở ven rừng, nương rẫy hay ruộng cao ở vùng núi. Cây sống lâu năm, cao khoảng 10 – 20cm. Loại thực vật này chia cành ngay từ gốc, cành có hình sợi và được phủ lông mịn xung quanh.

Lá cây mọc so le, lá trên hình dài, rộng khoảng 3 – 5mm và dài khoảng 2cm. Lá phía dưới có hình bầu dục, rộng khoảng 4 – 5mm, mép lá cuốn xuống mặt dưới. Hoa có màu xanh nhạt, tím ở đỉnh và trắng ở giữa. Hoa mọc thành chùm ngắn và gầy. Quả có hình bầu dục và nhẵn.

Thu hái, sơ chế

Thời điểm thu hái chủ yếu là vào mùa xuân và mùa thu. Sau khi cây được đào lên, đem bỏ tạp chất, rễ con và cành khô. Sau đó phơi khô vỏ hơi nhăn, tiến hành rút bỏ lõi gỗ bên trong và phơi khô hoàn toàn là dùng được.

Bộ phận dùng

Rễ khô (Radix Polygalae). Thứ ống to, thịt dầy, bỏ hết lõi gỗ là thứ tốt.

Vị thuốc Viễn chí

Mô tả vị thuốc

Viễn chí hình ống dài, cong, dài 3-13cm, đường kính 0,3 – 1cm. Vỏ ngoài mầu vàng tro, toàn thể có đường nhăn ngang và vân nứt tương đối dầy và lõm sâu hoặc có vân dọc nhỏ và vết rễ nhánh như cái máng nhỏ. Dòn, dễ bẻ gẫy, mặt cắt ngang mầu trắng vàng, ở giữa rỗng. Hơi coa mùi, vị đắng, hơi cay, nhai có cảm giác tê cuống họng

Bào chế

• Chích Viễn chí: Dùng Viễn chí vào nước sắc Cam thảo, cứ 5kg Viễn chí dùng 100g Cam thảo. Sau đó tiếp tục đun sôi để viễn chí hút hết nước, đổ ra và để khô là dùng được.

• Bỏ lõi gỗ bên trong và sao vàng lên, để dùng dần.

Bảo quản

Để nơi khô ráo, tránh làm vụn nát, đề phòng mối mọt.

Thành phần hóa học

Viễn chí có chứa một lượng lớn hoạt chất Saponozit (Senegin), Polygalit, Onsixin, Tenuigenin, Tenuifolin, Onjisaponin A, B, C, D, E, F, G…

Tác dụng dược lý

• Tác dụng giảm ho: Trên mô hình thực nghiệm gây ho cho chuột nhắt trắng bằng cách phun xông Amoniac, liều 0.75g/kg viễn chí cho uống dưới dạng cao, có tác dụng giảm ho rõ rệt.

• Tác dụng long đờm: Thí nghiệm trên thỏ, viễn chí có tác dụng làm tăng dịch tiết khí phế quản.

• Tác dụng giảm đau: Trên mô hình gây đau biểu hiện bằng các phản ứng xoắn mình khi tiêm trong mang bằng dung dịch acid acetic, viễn chí liều uống 0.8g/kg có tác dụng giảm đau rõ rệt ở chuột nhắt trắng.

• Tác dụng trên thời gian ngủ: Viễn chí có tác dụng hiệp đồng, làm kéo dài thời gian ngủ do thuốc ngủ barbituric ở chuột nhắt trắng.

• Tác dụng trên hệ thần kinh trung ương: Viễn chí có tác dụng ức chế có mức độ hệ thần kinh trung ương, nhưng không thấy có tác dụng đối kháng với liều gây co giật do cafein gây nên ở  chuột nhắt trắng.

• Tác dụng trên tử cung: Thử tác dụng của cao lỏng Viễn chí trên tử cung thỏ, mèo và chuột thấy có tác dụng kích thích co bóp tử cung ở cả con vật có thai và không có thai.

• Tác dụng kháng khuẩn: Cao mềm viễn chí có tác dụng kháng khuẩn, ức chế sự phát triển của các vi khuẩn Staphylococcus aureus, Bacillus substilis.

• Tác dụng tán huyết: Dịch chiết 5% của rễ và bộ phận trên mặt đất cây ra hoa có tác dụng tán huyết.

Viễn chí chữa bệnh

Tính vị, quy kinh

Vị đắng, hơi cay, tính ôn và không có độc. Qui kinh Tỳ, Can, Thận, Tâm.

Tác dụng

An thần, giải uất, ích tinh, trừ tà khí, ích trí, khứ đờm, thính nhĩ, bổ bất túc, cường khí, minh mục và lợi cửu khiếu.

Chủ trị

• Mất ngủ, suy nhược thần kinh, hay quên, làm việc trí óc quá sức dẫn đến  tổn hao trí lực, thất tình uất kết lâu ngày.

• Ho, ho nhiều đờm, viêm phế quản mạn.

• Thường xuyên hồi hộp, tâm trí không vững.

Cách dùng – liều lượng

Viễn chí được sử dụng ở dạng điều trị tại chỗ, sắc uống, tán bột làm hoàn,… Mỗi ngày chỉ nên dùng từ 4 – 10g.

Kiêng kị và lưu ý

• Tránh sử dụng viễn chí chung với tề tào, lê lô và trân châu.

• Ngoài ra, không nên sử dụng cho người có thực hỏa. Nếu dùng chung phải phối hợp với hoàng liên.

• Không dùng cho người âm hư hỏa vượng.

• Tránh sử dụng cho người bị viêm loét dạ dày – tá tràng

Bài thuốc

• Bài thuốc trị chứng mất ngủ, hay mơ, dễ quên và chứng thiếu máu cơ tim

Chuẩn bị: Quế tâm 3g, đảng sâm 10g, đương quy 10g, cam thảo 3g, đại táo 10g, viễn chí 10g, sinh khương 10g, mạch đông 10g, bạch thược 10g, và phục linh 10g.

Thực hiện: Dùng quế tâm tán bột và để riêng. Các vị khác sắc lấy nước và hòa với bột quế, uống hằng ngày cho đến khi khỏi.

• Bài thuốc trị chứng rối loạn trí nhớ do suy nhược thần kinh

Chuẩn bị: Thạch xương bồ và viễn chí mỗi thứ 20g, phục linh và đẳng sâm/ nhân sâm mỗi thứ 30g.

Thực hiện: Đem các vị sấy khô, sau đó tán thành bột làm hoàn hồ. Chia đều lượng hoàn cho 5 -7 ngày sử dụng, ngày dùng từ 1 – 2 lần.

• Bài thuốc chữa ho nhiều đờm và viêm phế quản mãn tính

Chuẩn bị: Cam thảo 4g, trần bì 4g và viễn chí 12g.

Thực hiện: Sắc uống, ngày dùng 1 thang.

• Bài thuốc chữa sưng vú và mụn nhọt

Chuẩn bị: Một lượng dược liệu vùa đủ.

Thực hiện: Dùng sắc uống và dùng bã đắp trực tiếp lên chỗ đau nhức.

• Bài thuốc trị trẻ nhỏ bị sốt cao, co giật

Chuẩn bị: Sinh địa 8g, thiên trúc hoàng 8g, viễn chí 8g và câu đằng 8g.

Thực hiện: Sắc uống hằng ngày.

• Bài thuốc chữa ho có đờm

Chuẩn bị: Cam thảo và cát cánh mỗi thứ 6g, viễn chí 8g.

Thực hiện: Sắc uống, chia thành 3 lần uống.

• Bài thuốc trị chứng loạn nhịp tim, tim đập nhanh, ho nhiều, mất ngủ và suy giảm trí nhớ

Chuẩn bị: Gạo tẻ 50g, viễn chí và toan táo nhân sao vàng mỗi thứ 10g.

Thực hiện: Sắc dược liệu lấy nước, bỏ bã và thêm gạo vào, nấu thành cháo. Nên ăn vào buổi tối trước khi đi ngủ.

• Bài thuốc trị chứng suy nhược thần kinh, tim đập mạnh và hay quên lẫn

Chuẩn bị: Viễn chí tán bột.

Thực hiện: Mỗi lần dùng 10g uống cùng nước cơm, ngày dùng 2 lần.

• Bài thuốc điều trị tâm thống (đau tim) lâu ngày

Chuẩn bị: Xương bồ (thái nhỏ) và viễn chí (bỏ lõi) mỗi thứ 40g.

Thực hiện: Đem dược liệu tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 12g sắc với 1 chén nước, còn lai 7 phần và chắt uống khi còn ấm.

• Bài thuốc trị nhọt độc và phát bối

Chuẩn bị: Viễn chí (bỏ lõi) và 1 chén rượu.

Thực hiện: Đem viễn chí giã nát, sau đó sắc chung với rượu. Sử dụng bã đắp lên vùng da tổn thương.

• Bài thuốc trị cổ trướng và khí uất

Chuẩn bị: Viễn chí (sao với trấu) 160g.

Thực hiện: Mỗi lần dùng khoảng 20g, sắc với 3 lát gừng và uống hằng ngày.

• Bài thuốc trị nước tiểu đỏ và đục

Chuẩn bị: Ích trí nhân, phục thần (bỏ lõi) và viễn chí 0.5kg (bỏ lõi và ngâm với nước cam thảo).

Thực hiện: Đem dược liệu tán bột, sau đó dùng miến chưng với rượu làm thành hồ. Sử dụng hồ trộn đều với bột thuốc, làm thành viên to bằng hạt ngô đồng. Mỗi lần dùng 50 viên uống nước táo sắc.

• Bài thuốc trị cổ họng sưng đau

Chuẩn bị: Viễn chí một lượng vừa đủ.

Thực hiện: Đem tán thành bột và thổi vào cổ họng giúp giảm ho và bài tiết đờm.

• Bài thuốc trị đau đầu và não phong

Chuẩn bị: Viễn chí (bỏ lõi) một lượng vừa đủ.

Thực hiện: Tán nhuyễn dược liệu, mỗi lần dùng 2g. Ngậm nước lạnh trong miệng rồi thổi thuốc vào mũi.

• Bài thuốc trị suy nhược thần kinh do tâm huyết kém

Chuẩn bị: Xương bồ 3g, viễn chí và phục linh mỗi thứ 8g.

Thực hiện: Sắc lấy nước uống, ngày dùng 1 thang .

Nơi mua bán vị thuốc VIỄN CHÍ đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc VIỄN CHÍ ở đâu?

VIỄN CHÍ là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc VIỄN CHÍ được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc VIỄN CHÍ tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang : 800.000vnd/kg

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội