Tứ nghịch tán

Nguồn gốc bài thuốc Tứ nghịch tán:

Tác giả: Trương Trọng Cảnh

Xuất xứ: Thương hàn luận

Bài thuốc Tứ nghịch tán nguyên bản:

Thành phần:

Sài hồ (quân) 6g,

Chích thảo (tá sứ) 4g,

Chỉ thực (tá) 6g,

Thược dược (thần) 6g.

Cách dùng: Tán bột, mỗi lần uống 12-16g với nước sôi để nguội. Có thể làm thuôc thang uống liều lượng có gia giảm.

Công dụng:

Sơ can lý khí, hoà Vinh tán uất.

Chủ trị Tứ nghịch tán:

Trị chứng dương khí nội uất do nhiệt nhập vào lý không thông đạt đến tứ chi gây nên chứng quyết nghịch (vì vậy gọi là ‘Tứ nghịch tán’)

Nguyên nhân gây bệnh:

Dương uất quyết nghịch chứng: Dương khí nội uất, bất đạt tứ chi.

Can Tỳ khí uất chứng:Can khí uất kết, Tỳ khí ủng trệ.

Phân tích bài thuốc Tứ nghịch tán:

Sài hồ, sơ giải uất kết làm cho dương khí thấu đạt ra ngoài, là chủ dược;

Chỉ thực phối hợp với Sài hồ để thăng thanh giáng trọc;

Thược dược ích âm hoà lý, phối hợp với Chỉ thực có tác dụng sơ thông khí trệ;

Chích thảo điều hoà trung khí, cùng dùng với Thược dược có tác dụng thư cân hoà Can.

Vì Sài hồ, Chỉ thực có tác dụng sơ thông Can Tỳ (Vị) khí trệ;

Thược dược, Cam thảo sơ Can lý Tỳ, chỉ thống, cho nên đây là bài thuốc căn bản trị chứng Can Tỳ bất hoà, khí trệ.

Gia giảm:

Nếu có thực tích, thêm Mạch nha, Kê nội kim, để tiêu thực.

Nếu có huyết ứ, thêm Đan sâm, Bồ hoàng, Ngũ linh chi để tán ứ, chỉ thống.

Nếu có vàng da, thêm Nhân trần cao, Uất kim để thanh nhiệt, lợi thấp, thoái hoàng.

Khí trệ nặng, thêm Hương phụ, Uất kim để hành khí giải uất.

Trường hợp đau dạ dày thuộc chứng Can Vị bất hoà dùng bài ‘Tứ nghịch tán’

Nếu vùng thượng vị đau, đầy trướng, miệng đắng, ợ chua, thêm ‘Tả kim hoàn’ để hạ khí giáng nghịch, tả nhiệt khai uất.

Ứng dụng Tứ nghịch tán trong thực tế:

Tác dụng trong lâm sàng:

Bài này trên lâm sàng dùng trị chứng Can uất, chân tay quyết nghịch, hoặc Can Tỳ bất hoà gây nên bụng sườn đau hoặc nôn mửa hoặc bụng đầy, ợ hơi, mạch Huyền có lực.

Tài liệu tham khảo Tứ nghịch tán:

Chủ chứng của bài này là chân tay quyết nghịch, cho nên tên bài gọi là “Tứ nghịch”. Chứng quyết nghịch có phân ra hàn nhiệt.Phương này trị chứng nhiệt quyết, vì nhiệt tà truyền kinh hãm vào phần lý, dương khí uất lại ở trong, không thấu đạt ra chân tay được cho nên chân tay quyết lạnh. Dụng ý của bài này là ở chỗ hoà giải biểu lý, sơ thồng phần dương để không uất lại ở trong thì dương khí được thông đạt mà quyết nghịch khỏi. Nếu là chứng quyết âm cần dùng thuốc ôn lý hồi dương thì bài này không thích hợp.

Nếu Can Tỳ mất điều hoà, khí trệ không hoà, vùng bụng đau, tiêu chảy, lỵ mót rặn, cũng có thể dùng bài này. Bài này dùng trị chứng thiếu âm chân tay quyết nghịch. Đơn Ba Nguyên Giản chú thích rằng: “ Bài này tuy nói là trị thiếu âm, nhưng thực là thuốc của Dương minh và Thiếu dương”. Cách lập phương và phạm vi sử dụng sửa bài này đời sau được triển khai thêm , như bài ‘Tiêu dao tán’ của ‘Hoà tễ cục phương’, dựa theo phép này gia giảm mà thành. Trên lâm sàng, chứng can uất, thấy các chứng chân tay quyết nghịch, can vị không hoà gây ra đau bụng và quyết, đều có thể dùng, không hoàn toàn chỉ trong phạm vi thương hàn (Thượng Hải phương tễ học).

Số liệu thực tế trong hiệu quả điều trị:

Trên lâm sàng thường dùng trị các chứng đau thần kinh liên sườn, đau dạ dày cơ năng, thuộc chứng Can Tỳ bất hoà, có thể thêm những vị thuốc như Hương phụ, Diên hồ sách, Uất kim để giải uất, chỉ thống. Trường hợp tả lỵ, mót rặn, có thể thêm Phỉ bạch để thông tả khí trệ ở đại trường.

Trên lâm sàng có tác giả báo cáo dùng bài ‘Tứ nghịch tán gia vị’ (Sài hồ, Chỉ thực, Uất kim mỗi thứ 8g, Bạch thược, Qua lâu bì mỗi thứ 16g, Phỉ bạch 12g, Cam thảo 4g), trị đau thần kinh liên sườn kết quả tốt.

Lưu ý khi sử dụng Tứ nghịch tán :

Chú ý lúc sử dụng : Chứng chân tay quyết nghịch do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài thuốc này chỉ có thể dùng trị chứng nhiệt quyết do dương khí nội uất, những trường hợp khác không dùng dược.

 Khi dùng cần phải chọn lựa loại thuốc tốt bài thuốc mới có hiệu quả

Cam thảo phản với vị Hải tảo, Hồng đại kích, Cam toại và Nguyên hoa, gặp nhau sẽ sinh phản ứng nguy hiểm, trừ trường hợp đặc biệt phải xem xét thật kỹ mới dùng.

Bán hạ có độc gây ngứa, kỵ thai phản vị Xuyên ô, Ô đầu, Phụ tử khi dùng chung có thể phát sinh phản ứng nguy hiểm cần chú ý

Đang tiếp tục cập nhật.

Tham khảo mua bán bài thuốc Tứ nghịch tán :

(Chương trình dành riêng cho đồng nghiệp giúp mua được bài thuốc đủ vị và chất lượng tốt)

Bài thuốc Tứ nghịch tán  gồm các vị thuốc là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn, và được ngành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng theo chuẩn Dược điển Việt Nam.

Giá bán Bài thuốc Tứ nghịch tán  (Tiêu chuẩn dược điển Việt Nam) tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang:gọi 0344.198.966 để báo giá.

Tùy theo thời điểm, giá bán có thể thay đổi.

Cách thức mua:

Trước khi mua khách hàng nhất thiết phải có sự tư vấn của của các bác sỹ hoặc lương y, hoặc gọi 0344.198.966 để được chúng tôi khám bệnh trước khi dùng thuốc.

Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: số 2 ngõ 76 Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội.

Mua trực tuyến: Thuốc được chuyển qua đường bưu điện, khi nhận được thuốc khách hàng mới phải thanh toán ( gọi 0344.198.966 – Hỗ trợ phí vận chuyển khi mua từ 1,5 triệu vnđ trở lên).

Tuỳ theo nhu cầu của khách hàng, Chúng tôi có thể bào chế bài thuốc này thành thuốc sắc sẵn vô trùng, thuốc hoàn tán, thuốc cô đặc…