Vị thuốc

Tô mộc

Posted on by An Chánh Kiện Khang

Tên gọi

Tên khác: Gỗ cây vang, cây tô phượng, cây vang nhuộm

Tên khoa học: Caesalpinia sappan L.

Họ: Vang (danh pháp khoa học: Caesalpiniaceae)

Cây Tô mộc

Mô tả cây thuốc

Cây tô mộc là cây cao 7-10m, thân có gai và lông mịn, khi già thì lông rụng hết. Thân có màu đỏ nâu, rắn chắc. Lá kép lông chim, gồm 12 đôi, hay hơn 12 đôi lá chét, hơi hẹp ở phía dưới tròn ở đầu, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông.

Hoa 5 cánh màu vàng mọc thành chùm, nhị hơi lòi ra, nửa dưới chỉ nhị hơi có lông. Bầu hoa phủ lông tơ màu xám. Quả là một giáp dẹt, hình cái trứng ngược, dày, cứng. có sừng ở đầu, mỗi quả có chứa 3 – 4 hạt màu nâu hoặc nâu vàng.

Thu hái

Quanh năm

Bộ phận dùng

Lõi gỗ Tô mộc

Vị thuốc Tô mộc

Mô tả vị thuốc

Tô mộc chất nặng, thớ song song, dễ chẻ, óng ánh, nếm ngọt thơm. Thứ giả nhẹ, thớ vặn vẹo, khó chẻ, nếm rất chát.

Bào chế

Sau khi thu hái, cưa dược liệu thành từng miếng nhỏ hoặc cắt thành miếng sau khi ngâm. Phơi khô

Bảo quản

Để dược liệu ở những nơi khô thoáng, thoáng mát, cách xa mặt đất, tránh ẩm mốc.

Thành phần hóa học

+ Trong cây tô mộc có tanin, axit galic, chất sappanin, chất brasilin và tinh dầu.

+ Brasilin là một chất có tinh thể màu vàng.

+ Với kiểm cho màu đỏ, khi oxy hoá sẽ cho braseìlin

+ Cấu tạo của chất brasilin và brasilein gần giống chất hematoxylin và hematein (do hematoxylin oxy hoá) là chất màu lấy ở gỗ cây Hematoxy campechianum L. cùng họ.

Tác dụng dược lý

+ Nước sắc của dược liệu có tác dụng ức các chế hoạt động và kháng sinh mạnh đối với vi trùng Staphylococcus 209P. Trong đó vòng vô khuẩn là 1,2cm, Shiga flexneri là 0,7cm, Salmonclla ty phí là 0,4cm, Shigella Sonnei là 0,2cm, Bacillus subtills là 1cm và Shigella dysenteria Shig là 1cm (theo Phòng Đông y thực nghiệm Viện vi trùng Việt Nam – 1961).

+ Tác dụng kháng sinh của dược liệu không bị dịch tuy tạng, nhiệt, dịch vị phá hủy.

+ Thành phần brasilein trong dược liệu có khả năng kháng hístamin. Trong thí nghiệm với chuột bạch, nếu tiêm trước chất brasilein vào màng bụng của chuột có thể phòng ngừa được hiện tượng mắt chuột bạch thay đổi do tiêm dung dịch hístamin clohidrat 1,5% (theo M.Gabor – 1951).

+ Cả hai thành phần brasilin và brasilein bên trong dược liệu đều có khả năng tác động, làm mạnh và kéo dài tác dụng vốn có của hocmon thượng thận so với mẩu ruột cô lập trong thí nghiệm với chuột bạch. Hoặc làm tăng tác dụng của hocmon thượng thận so với tử cung cô lập trong thí nghiệm với thỏ và đối với huyết áp của thỏ (theo M. Gabor, B. Horvath, L. Kiss và z. Dirner – 1952).

+ Trong thí nghiệm trên sinh thiết (coupe microscopique) giữa nước của tổ chức thận và tổ chức thận, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy thành phần brasilin và brasilein có khả năng ức chế men histìdin decacboxylaza (theo M. Gabor, I. Szodady và z. Dirner – 1952).

Tô mộc chữa bệnh

Tính vị, quy kinh

Vị ngọt, mặn, hơi cay và tính bình. Quy kinh Tâm, Can, tỳ

Tác dụng

Hành huyết, thông kinh lạc, hoá ứ, khu phong, có chất kháng sinh.

Chủ trị

Sản hậu huyết ứ, kinh nguyệt bế; trị ung nhọt, chấn thương ứ huyết. Trị lỵ cấp tính, viêm ruột, tiêu chảy  do nhiễm trùng đường ruột.

Cách dùng – liều lượng

Dùng 3 – 10g/ngày. Dùng khô hoặc dùng tươi sắc lấy nước uống, nấu thành cao hoặc tán thành bột.

Kiêng kị

Dược liệu Tô mộc chống chỉ định ở phụ nữ mang thai.

Bài thuốc

+ Bài thuốc từ Tô mộc điều trị bụng đau, kinh bế, phụ nữ huyết trệ (Thông kinh hoàn)

Dùng 6g Tô mộc, 6g hồng hoa, 6g xuyên khung, 10g đào nhân, 10g xích thược, 10g ngưu tất, 10g quy vỹ, 1,5g hổ phách, 15g sinh địa, 8g ngũ linh chi, 8g hương phụ. Mang tất cả vị thuốc rửa rạch, phơi khô. Sau đó tán tất cả nguyên liệu thành bột mịn, trộn đều với hồ và làm hoàn. Cho thuốc vào lọ thủy tinh và bảo quản tại nơi khô ráo. Khi cần lấy 10 gram thuốc uống với nước lọc. Sử dụng 2 – 3 lần/ngày cho đến khi bệnh tình thuyên giảm.

+ Bài thuốc từ Tô mộc điều trị đau bụng thành từng cơn sau khi sinh, kinh nguyệt không đều

Dùng 10g Tô mộc, 10g sơn tra, 6g huyền hồ sách, 8g ngũ linh chi, 3g hồng hoa, 10g đương qui thân. Mang tất cả vị thuốc rửa sạch. Cho thuốc vào nồi và thực hiện sắc cùng với 600ml nước lọc. Khi lượng nước trong nồi chỉ còn lại 200ml, tắt bếp, chắt lấy phần nước và chia thành 3 lần uống trong ngày. Sử dụng 1 thang/ngày trong 3 ngày sẽ nhận thấy bệnh tình thuyên giảm.

+ Bài thuốc từ Tô mộc điều trị sinh xong ra huyết nhiều

Dùng 12g Tô mộc rửa sạch. Cho dược liệu vào nồi cùng với 200ml nước lọc. Thực hiện sắc thuốc với lửa nhỏ cho đến khi lượng nước trong nồi chỉ còn lại 100ml. Chắt lấy phần nước và chia thành 2 lần uống trong ngày. Sử dụng 1 thang/ngày trong 3 ngày.

+ Bài thuốc từ Tô mộc điều trị bụng đau do huyết ứ

Dùng 10g Tô mộc, 10g hồng hoa, 10g xích thược, 10g đương quy. Mang tất cả vị thuốc rửa sạch. Cho thuốc vào nồi. Rót thêm 600ml nước lọc và thực hiện sắc thuốc với lửa nhỏ trong 20 phút. Tắt bếp, chắt lấy phần nước và chia thuốc thành 3 lần uống trong ngày. Sử dụng 1 thang/ngày cho đến khi bệnh tình có dấu hiệu thuyên giảm.

+ Bài thuốc từ Tô mộc điều trị té ngã chấn thương tụ máu đau (bát ly tán)

Dùng 15g Tô mộc, 0,4g xạ hương, 4g chế phàn mộc miết, 10g huyết kiệt, 10g nhũ hương, 10g một dược, 10g đồng tự nhiên, 2g đinh hương, 8g hồng hoa. Mang tất cả vị thuốc rửa rạch, phơi khô và tán thành bột mịn. Cho bột thuốc vào lọ thủy tinh và bảo quản tại nơi khô ráo. Khi cần lấy 3 – 4 gram bột thuốc uống với rượu. Sử dụng 2 lần/ngày. Người bệnh kiên trì thực hiện bài thuốc trong 3 ngày sẽ thấy bệnh tình thuyên giảm đáng kể.

+ Bài thuốc từ Tô mộc giúp cầm máu

Dùng Tô mộc sấy khô, sau đó tán thành bột. Khi cần, lấy bột thuốc rắc đều vào vết thương để cầm máu.

Nơi mua bán vị thuốc TÔ MỘC đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc TÔ MỘC ở đâu?

TÔ MỘC là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc TÔ MỘC được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc TÔ MỘC tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  : 85.000vnd/1kg

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội