Tiểu thanh long thang

Nguồn gốc bài thuốc Tiểu thanh long thang

Tác giả: Trương Trọng Cảnh

Xuất xứ:  Thương hàn luận

Bài thuốc Tiểu thanh long thang nguyên bản

Thành phần

Ma hoàng 12g

Quế chi 12g

Bán hạ 12g

Tế tân 6g

Bạch thược 12g

Can khương 12g

Chích thảo 12g

Ngũ vị tử 6g

• Cách dùng: Sắc nước, chia 3 lần uống trong ngày.

Công dụng

Giải biểu, tán hàn, ôn phế, hóa ẩm.

Chủ trị

Trị ngoại cảm phong hàn, bên trong có thuỷ thấp, đờm ẩm ứ trệ, có triệu chứng sợ lạnh, sốt, không ra mồ hôi, ho suyễn, đờm trắng lỏng, nặng thì khó thở không nằm được hoặc chân, mặt phù, miệng không khát, rêu lưỡi trắng, nhuận, mạch Phù, Khẩn.

Phân tích bài thuốc

Ma hoàng, Quế chi có tác dụng phát hãn, giải biểu, tuyên phế, bình suyễn. Bạch thược hợp Quế chi để điều hòa vinh vệ. Can khương, Tế tân vừa có tác dụng phát tán phong hàn, vừa ôn hóa đờm ẩm. Bán hạ trị táo thấp, hóa đờm. Ngũ vị tử liễm phế, chỉ khái. Cam thảo làm giảm bớt tính cay nóng của Ma hoàng, Quế chi, Can khương.

Gia giảm

• Sợ lạnh, không mồ hôi, tăng lượng Ma hoàng và Quế chi. Hoặc thêm Sinh khương, Đại táo.
• Đờm ẩm nhiều, tăng Bán hạ, Can khương, Tế tân. Hoặc thêm Trần bì, Phục linh.
• Ho, suyễn, thêm Hạnh nhân, Lai phục tử.
• Ngực đầy trướng, tức trướng, thêm Trần bì, Chỉ xác.
• Phù thũng: thêm Bạch truật, Phục linh.
• Kèm có nhiệt ở phần lý, thêm Thạch cao.

Ứng dụng Tiểu thanh long thang trong thực tế

Tác dụng trong lâm sàng

Bài thuốc được dùng nhiều để chữa các chứng viêm phế quản mạn tính, hen phế quản có các triệu chứng ho khó thở, đàm loãng trắng, rêu lưỡi trắng hoạt. Trường hợp có chứng nhiệt, bệnh nhân bứt rứt gia Thạch cao gọi là bài: Tiểu Thanh Long Gia Thạch Cao Thang ( Kim quỹ yếu lược). Bệnh nhân khát nhiều bỏ Bán hạ gia Thiên hoa phấn, Sinh địa để thanh nhiệt sinh tân.

Số liệu thực tế trong hiệu quả điều trị

• Trị chi khí quản háo suyễn: Dùng ‘Tiểu thanh long thang’ gia giảm trị 24 ca. Kết quả: Có 20 ca, sau khi uống 1 thang đã bớt suyễn ngay, còn lại 4 ca, uống 6-10 thang là có kết quả (Trung thành dược nghiên cứu 12, 1983).
• Trị ho gà (bách nhật khái): Thêm Nam sa sâm, Ô mai, Thiên hoa phân, Phục linh, trị 102 ca. Kết quả: Khỏi 98, đỡ 4 (SơnĐông y san 9, 1962).
• Trị lớn tuổi bị tiểu nhiều (Lão niên tính di niệu): Trị 7 ca. Kết quả; Khỏi 4, đỡ 2, không khỏi 1 (Tứ Xuyên trung y 4, 1983).

Tham khảo

• Kha Vận Bá nhận xét: “Nóng rét không giải mà ho, biết đó là có thuỷ khí xâm phạm vào Phế; nôn khan, biết thuỷ khí chưa vào Vị mà ở dưới tâm. Dưới tâm là vị trí của hoả, thuỷ hoả xung đột nhau thì biến hoá của thuỷ khí không lường, nếu đi xuống mà không lên thì sẽ khát hoặc tiêu chảy, đi lên mà không xuống thì nghẹn hoặc suyễn, lưu lại nơi trường vị thì tiểu tiện không thông lợi, bụng dưới sẽ bị đầy. Chỉ có sốt mà ho là đúng chứng, cho nên trong bài ‘Quế chi thang’ bỏ Đại táo vì nệ trệ, thêm Ma hoàng để khai thông tấu lý, Tế tân để trục thuỷ khí, Bán hạ để trừ nôn, Ngũ vị, Can khương để trị ho. Nếu khát là Tâm hoả thịnh, bỏ Bán hạ (do có) táo nhiệt, thêm Qua lâu căn để sinh tân dịch. Nếu hơi tiêu lỏng và nghẹn, tiểu tiện không thông, là bệnh có xu thế chuyển vào phần lý, cho nên bỏ Ma hoàng (phát biểu), thêm Phụ tử để trừ nghẹn, Nguyên hoa, Phục linh để lợi thuỷ, Hạnh nhân để định suyễn. Hai bài Thanh long thang đều trị chứng biểu và lý, đều dùng phép giải cả biểu lẫn lý, nhưng ‘Đại thanh long’ là lý nhiệt, ‘Tiểu thanh long’ là lý hàn, cho nên thuốc dùng để phát biểu thì giống nhau nhưng thuốc trị phần lý lại khác. Bài này so với bài ‘Ngũ linh tán’ là bài trị thuỷ tà kết đọng không thông, cho nên lợi thuỷ mạnh mà phát hãn nhẹ, đó là phép trừ thuỷ uất (thuỷ uất chiết chi – thuỷ tà tích tụ không thông thì dùng thuốc lợi thuỷ để tả đi). Bài ‘Tiểu thanh long thang’ trị thuỷ khí biến hoá không nhất định, cho nên dùng các vị tân ôn để tán thuỷ khí, đồng thời dùng vị toan khổ để làm yên Phế, bồi đắp hoá nguyên. Nghiên cứu kỹ các phép phát biểu lợi thuỷ của Trương Trọng Cảnh, sẽ hiểu được nghĩa tinh thâm của nó vậy (Danh y phương luận).
• Bài ‘Tiểu thanh long thang’ không những trị được chứng ở biểu do ngoại cảm phong hàn mà còn trị cả chứng ở lý, do nước uống vào đình trệ ở vùng dưới tim. Đây là bài thuốc hay trừ thuỷ ẩm, giải biểu (Thang đầu ca quát).
• Chứng của bài này so sánh với chứng của ‘Đại thanh long thang’ thì chứng của ‘Đại thanh long thang’ là ngoài hàn mà trong có nhiệt, còn chứng của bài này là ngoài hàn mà trong có ẩm, cho nên hai bài ấy về thuốc giải biểu thì giống nhau mà thuốc chữa ở lý thì khac nhau. ‘Tiểu thanh long thang’ trị lý là ôn tán thuỷ ẩm. Nếu là ngoài hàn trong ẩm mà kiêm có hiện tượng nhiệt xuất hiện các chứng ưu phiền vật vã, thì dùng Tiểu thanh long thang’ thêm Thạch cao, tức là Tiểu thanh long thang gia ‘Thạch cao thang’, đó là cùng dùng cả hàn ôn để làm cho thuỷ và nhiệt đều hết (Thượng Hải phương tể học).

Lưu ý khi sử dụng

Kiêng kỵ

Âm hư, ho khan không đờm, ho suyễn do Phế hư yếu, thận khí suy kém không nạp được khí: Kiêng dùng.

Lưu ý

• Khi dùng cần phải chọn lựa loại thuốc tốt bài thuốc mới có hiệu quả
• Bạch thược phản với vị Lê lô nếu dùng chung sẽ phát sinh chất độc nguy hiểm – không được dùng chung với Lê lô
• Trong bài vị Tế tân rất nóng và có độc và phản với vị Lê lô. cần chú ý liều dùng, không gia quá nhiều, và không dùng chung với Lê lô
• Cam thảo phản với vị Hải tảo, Hồng đại kích, Cam toại và Nguyên hoa, gặp nhau sẽ sinh phản ứng nguy hiểm, trừ trường hợp đặc biệt phải xem xét thật kỹ mới dùng
• Bán hạ có độc gây ngứa, kỵ thai phản vị Xuyên ô, Ô đầu, Phụ tử khi dùng chung có thể phát sinh phản ứng nguy hiểm cần chú ý

Tham khảo mua bán bài thuốc

(Chương trình dành riêng cho đồng nghiệp giúp mua được bài thuốc đủ vị và chất lượng tốt)

Bài thuốc Tiểu Thanh Long Thang gồm các vị thuốc là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn, và được ngành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng theo chuẩn Dược điển Việt Nam.

Giá bán Bài thuốc Tiểu Thanh Long Thang (Tiêu chuẩn dược điển Việt Nam) tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang:gọi 0344.198.966 để báo giá.

Tùy theo thời điểm, giá bán có thể thay đổi.

Cách thức mua:

+Trước khi mua khách hàng nhất thiết phải có sự tư vấn của của các bác sỹ hoặc lương y, hoặc gọi 0344.198.966 để được chúng tôi khám bệnh trước khi dùng thuốc.

+Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: số 2 ngõ 76 Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội.

+Mua trực tuyến: Thuốc được chuyển qua đường bưu điện, khi nhận được thuốc khách hàng mới phải thanh toán ( gọi 0344.198.966 – Hỗ trợ phí vận chuyển khi mua từ 1,5 triệu vnđ trở lên).

+Tuỳ theo nhu cầu của khách hàng, Chúng tôi có thể bào chế bài thuốc này thành thuốc sắc sẵn vô trùng, thuốc hoàn tán, thuốc cô đặc…