Sâm bố chính

Tên gọi Sâm bố chính:

Tên khác: Sâm bố chính, thổ hào sâm, nhân sâm Phú Yên.

Tên khoa học: Abelmoschus sagittifolius

Họ: Cẩm quỳ ( Malvaceae ) hay còn được gọi là họ dâm bụt hoặc họ bông

Cây sâm bố chính:

Mô tả:

Sâm bố chính là một cây thuốc nam quý, dạng cây cỏ, cao tới 50cm, thân thảo sống dai, mọc đứng một cách yếu ớt, có khi dựa vào các cây xung quanh, cao chừng 1 m hay hơn. Rễ mẫm màu trắng nhạt hoặc vàng nhạt, có đường kính 1,5 – 2cm, nhiều rễ có hình người trông rất giống nhân sâm. Lá ở phía gốc cây hình trái xoan, phần cuối phiến lá hình tim hay hình mũi tên, đầu phiến lá không nhọn. Các lá ở phía ngọn càng lên trên càng hẹp. Mặt lá có lông đơn hay hình sao. Hoa màu hồng hay đỏ, phớt vàng, mọc đơn độc ở kẽ lá, đường kính tới 8cm.

Cuống hoa dài 5 – 8cm, có lông cứng, hơi phồng đầu. Tiểu đài cấu tạo bởi 7 – 10 bộ phận, dài 12 – 14mm, có lông tua tủa, đài hoa hình túi, ở ngọn có vài răng nhỏ, đài rách ra và rụng sớm, 5 cánh hoa dài 5-6cm, rộng 3-4cm ở ngọn. Nhiều nhị hàn liền với nhau thành một cột. Bao phấn phủ cột đỏ đến tận gốc. Bầu có lông, 5 vòi, có tuyến. Quả hình trứng nhọn, dài gấp 3 lần tiểu đài, ngoài mặt có lông, khi chín, quả nứt thành 5 mảnh vỏ, mặt trong và mặt ngoài đều có lông. Hạt hình thận, màu nâu, ngoài mặt có những đường vân rất sít nhau thành những gợn hay những ụ màu vàng. Rễ mập thành củ.

Thu hái, sơ chế:

Rễ sâm bố chính thường được thu hoạch vào mùa đông. Tùy theo nhu cầu dùng tươi hay khô mà có cách sơ chế khác nhau:

Sâm tươi: Sau khi đào về, rễ được rửa sạch đất cát, cắt bỏ hết rể con xung quanh, ngâm với nước vo gạo rồi để qua một đêm. Vớt ra cho ráo nước trước khi đem ngâm với rượu trên 40 độ hoặc sắc uống.

Sâm khô: Sau bước ngâm nước vo gạo thì thái mỏng hoặc để nguyên cả củ đồ chín. Phơi hoặc sấy khô.

Bộ phận dùng:

Rễ.

Vị thuốc sâm bố chính:

Mô tả dược liệu:

Rễ sâm bố chính có hình dáng bên ngoài giống nhân sâm, màu vàng nhạt hoặc trắng. Đường kính trung bình của rễ dao động từ 1,5 – 2cm.

Bào chế:

• Sâm bố chính ngâm rượu

Tỷ lệ ngâm sâm bố chính với rượu là 1:10, nghĩa là 1kg sâm ngâm với 10 lít rượu trắng 40 độ. Trước khi ngâm, sâm bố chính nên được sao vàng hạ thổ và sơ chế sạch. Ngâm rượu từ 1-2 tháng để chất dinh dưỡng trong sâm bị thúc ra. Dùng mỗi ngày 1-2 chén nhỏ giúp người bệnh khoan khoái, tăng cường chức năng sinh lý.

• Sâm bố chính thái lát phơi khô

Để bảo quản Sâm bố chính lâu hơn, người ta thường thái sâm thành những lát mỏng, rồi đem phơi khô dưới ánh nắng mặt trời. Sâm bố chính khô thường được dùng để pha trà, sắc nước uống hàng ngày. Khi dùng sâm bố chính sau một thời gian, cơ thể sẽ khoan khoái, khỏe mạnh, ngủ sâu giấc và ăn uống ngon miệng.

• Sâm bố chính ngâm mật ong

Mật ong nguyên chất được ngâm cùng với sâm bố chính thái lát cắt mỏng sẽ tăng dược tính của cả hai loại này.

Mật ong ngâm với sâm bố chính đựng trong hũ kín trong 2-3 tháng là có thể dùng được. Mỗi ngày, người dùng chỉ cần ăn 2-3 lát sâm ngâm mật ong hoặc lấy mật ong ngâm pha trà, uống nước sẽ thấy sức khỏe được cải thiện rõ rệt. Sâm bố chính ngâm mật ong có thể dùng cho nhiều đối tượng bao gồm cả trẻ em và người già.

Bảo quản:

Bảo quản dược liệu nơi khô ráo, tránh để bị ẩm mốc.

Thành phần hóa học:

Rễ sâm bố chính chứa chất nhầy 35 – 40%, tinh bột (Đỗ Tất Lợi, 1999).

Theo Trần Công Luận và cs, 2001, rễ cây sâm Bố Chính trồng ở Bạc Liêu chứa phytosterol, coumarin, acid béo, acid hữu cơ, đường khử và hợp chất uronic. Hàm lượng lipid là 3,96%. lipid gồm acid myrisric, acid palmitic, acid stearic, acid oleic, acid linoleic, acid linolenic. Hàm lượng protein toàn phần là 0,23g %, hàm lượng protid là 1,26g %. Các acid amin gồm 11 chất, trong đó có histidin, arginin, threonin, alanin,prolin, tyrosin, valin, phenylalanin và leucin. Hàm lượng tinh bột là 15,14% và chất nhầy là 18,92%. Chất nhầy là D-glucose và L-rhamnose. Ngoài ra, còn có 13 nguyên tố : Na, Ca, Mg, Al, So Fe, V, Mn, Ti, Mo, Cu, Zr và P.

Theo quy định của Dược điển Việt Nam II, rễ sâm Bố Chính phải chứa 30 – 40% chất nhầy (tính theo dược liệu khô kiệt).

Tác dụng dược lý:

Theo y học hiện đại:

Thí nghiệm trên chuột nhắt trắng cho thấy, cao cồn sâm bố chính khi được sử dụng theo đường uống hoặc đường tiêm phúc mạc có thể làm giảm khả năng hoạt động tự nhiên của loài động vật này.

Ngoài ra, cao bố chính còn làm tăng tác dụng gây ngủ của thuốc barbituric, kéo dài giấc ngủ. Đồng thời chống co giật ở chuột khi được cho sử dụng pentetrazol.

Những thử nghiệm trên cho thấy sâm bố chính có thể giúp an thần và ức chế hoạt động của hệ thần kinh trung ương.

Sâm bố chính chữa bệnh:

Tính vị quy kinh:

Tính vị: Vị ngọt đắng, tính mát.

Quy kinh: Vào 2 kinh tỳ, phế.

Tác dụng:

Bổ khí, ích huyết, chỉ khát, sinh tân dịch; sao với gạo thì tính ấm, bổ tỳ vị, giúp tiêu hoá, thêm sức mạnh.

Chủ trị:

Chữa cơ thể suy nhược, ít ngủ, lao phổi, kém ăn, trẻ em cam mồm, gầy còm chậm lớn, sốt và ho dai dẳng, viêm họng, viêm phế quản, kinh nguyệt không đều, đau lưng, đau mình, hoa mắt, chóng mặt, khí hư.

Cách dùng:

Liều dùng: Ngày 10 – 20g dạng thuốc sắc, bột hoặc rượu uống.

Kiêng kỵ: Không dùng sâm bố chính chung với lê lô.

Bài thuốc:

• Bồi bổ cơ thể, nâng cao chức năng hệ tiêu hóa

Thành phần: Sâm bố chính ( nếu tươi dùng 1kg, khô dùng 3kg), 5 lít rượu trắng cao độ.

Cách dùng: Rửa sạch sâm bố chính, cho vào bình thủy tinh có miệng rộng ngâm với rượu trong 30 ngày. Mỗi lần uống 15ml, dùng trong các bữa ăn sáng, trưa, tối.

• Chữa suy nhược thần kinh

Thành phần: Sâm bố chính (20g), hoàng kỳ (12g), tần quy (8g), sơn khương (8g), mộc hương (8g), hoa cúc (8g), dư dung (8g), long nhãn (8g), táo nhân (8g), phục linh (6g), tiểu thảo (6g).

Cách dùng: Tất cả cho vào ấm sắc lấy nước đặc, chia uống vài lần. Mỗi ngày dùng 1 thang.

• Cải thiện sức khỏe cho người mới ốm dậy, đối tượng lao động nặng nhọc

Thành phần: Sân bố chính (180g), hạt sen và hoài sơn (mỗi vị 80g), sơn khương (40g), binh lang (8g).

Cách dùng: Tán thuốc thành bột uống mỗi ngày 20g.

• Trị chứng tay chân lạnh

Thành phần: Sâm bố chính, đương quy, hoàng kỳ và phục linh ( mỗi loại 20g), lộc nhung, chích thảo ( mỗi loại 8g).

Cách dùng: Phục linh tẩm sữa, đương quy tẩm mật sao vàng, hoàng kỳ cũng đem tẩm với nước phòng phong và sao vàng. Tất cả nghiền nhỏ sắc uống.

• Chữa chán ăn, đầy bụng, tiêu chảy

Thành phần: Sâm bố chính (40g), sơn khương sao mật (20g), thục chi sao mật (8g), chích thảo (4g), hắc phụ (1,2g), 4 quả táo ta, 1 miếng gừng tươi.

Cách dùng: Nấu nước đặc uống vài lần trong ngày.

• Bổ khí huyết, chống suy nhược cơ thể ( hoàn đại bổ)

Thành phần: Sâm bố chính và củ đinh lăng ( mỗi loại 100g), giao đằng (60g), vỏ quýt (20g), rau thai nhi ở phụ nữ đẻ con so (1 bộ), mật ong nguyên chất.

Cách dùng: Rau thai nhi rửa sạch, cắt bỏ hết màng gân, cắt ra từng miếng để trên đĩa gốm sứ sấy khô. Rễ đinh lăng gọt vỏ, thái lát mỏng, sấy khô và sao vài phút. Cuối cùng, đem tất cả tán nhỏ, trộn với mật ong, vo thành viên hoàn cỡ 12g. Mỗi ngày uống 1 viên vào buổi tối trước lúc đi ngủ. Liệu trình dùng thuốc kéo dài 15 ngày.

• Chữa ho

Thành phần: Sâm bố chính (10g), quốc lão (8g).

Cách dùng: Sắc thuốc với 500ml nước, đun cạn còn 200ml thì tắt bếp. Gạn nước chia 2 lần uống, mỗi ngày 1 thang.

 Nơi mua bán vị thuốc SÂM BỐ CHÍNH đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc SÂM BỐ CHÍNH ở đâu?

SÂM BỐ CHÍNH là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang không chỉ là địa chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được ngành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc SÂM BỐ CHÍNH được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc SÂM BỐ CHÍNH tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang: gọi tới sdt 0344.198.966 để biết thêm chi tiết.

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: số 2 ngõ 76 Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội.