Sài hồ

Tên gọi

Tên khác: Trúc diệp sài hồ, Bắc sài hồ và Sà diệp sài hồ.

Tên khoa học: Bupleurum chinense

Họ: Hoa tán (danh pháp khoa học: Umbelliferae)

Cây Sài hồ

Mô tả cây thuốc

Sài hồ thuộc dòng cây thân thảo, cao từ 35-55cm, cây sống lâu năm. Rễ ăn rất sâu, phân nhiều nhánh màu nâu đỏ. Thân nhắn, phân nhánh ở đầu ngọn, vỏ màu nâu đỏ.

Lá Sài hồ mọc so le, hình trứng dài từ 3-4cm, rộng 1-2cm, có khía răng ở méo, không lông bao phủ. Khi vò lá Sài hồ thấy mùi thơm hơi hắc.

Hoa Sài hồ mọc ở đầu cành thành một cụm, mỗi đầu mọc ra một hoa đơn độc. Hoa lưỡng tính màu hồng

Quả Sài hồ thuộc loại quả bế, hình trụ có nhiều cạnh lồi.

Sài hồ ra hoa từ tháng 7 đến tháng 9. Thời gian quả là tháng 8 đến tháng 10.

Phân bố

+ Việt Nam:Cây mọc ở các tỉnh vùng ven biển, nhiều nhất ở khu vực miền Trung và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.

+ Trung Quốc: Hắc Long Giang, Cát Lâm, Liêu Ninh, Nội Mông, Hà Bắc, Sơn Đông, Giang Tô, An Huy, Cam Túc, Thanh Hải, Tân Cương, Tứ Xuyên, Hồ Bắc và những nơi khác.

Thu hái, sơ chế

Lá và rễ được thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch đem cắt bỏ rễ con, rửa sạch đất cát và tạp chất, sau đó sấy hoặc phơi khô

Bộ phận dùng

Lá và rễ được dùng làm thuốc nhưng rễ được dùng phổ biến hơn.

Vị thuốc Sài hồ

Bào chế

+ Rửa sạch. Thái nhỏ 2- 3ly. Phơi hoặc sấy nhẹ lửa (40- 50°) (dùng sống, cách này thường dùng)

+ Sau khi thái nhỏ và làm khô, tẩm rượu 2 giờ rồi sao nhẹ lửa cho vàng.

Bảo quản

Đậy kín, để nơi khô ráo, dễ mốc mặt, nên bào chế thể dùng trong 3 tuần trở lại.

Thành phần hóa học

Trong Sài hồ có chừng 0,50% chất saponin, một chất rượu gọi là Bupleurumola, phytosterola và một ít tinh dầu. Trong thân và lá có chất rutin.

Tác dụng dược lý

+ Thuốc có công dụng an thần, giải nhiệt, ức chế vi khuẩn lao, kháng virus bại liệt, virus cúm và tác dụng chống viêm tương tự corticoid.

+ Sài hồ giúp hạ mỡ trong máu, lợi mật và bảo vệ gan.

+ Nước sắc từ dược liệu làm tăng khả năng tổng hợp protein, tăng cường miễn dịch đối với chuột thực nghiệm.

+ Ngoài ra, nước sắc từ sài hồ còn có tác dụng ức chế trực khuẩn lao, virus cúm, phẩy khuẩn thổ tả, cầu khuẩn tan huyết, vi trùng sốt rét, virus gây viêm gan,…

+ Dược liệu cũng được sử dụng kết hợp với nhân sâm và cam thảo để kích thích chức năng tuyến thượng thận ở những bệnh nhân có tiền sử sử dụng corticosteroid trong thời gian dài.

Sài hồ chữa bệnh

Tính vị, quy kinh

Vị đắng tính hơi hàn. Quy kinh Can Đởm.

Tác dụng

Hóa giải thoái nhiệt, sơ can chỉ thống, thăng dưỡng khí triệt ngược tà ( trị sốt rét).

Chủ trị

Dùng sống trị chứng khó tiểu, sốt không đổ mồ hôi, trị các chứng ngoại cảm. Thuốc tẩm sao dùng để trị chứng kinh nguyệt không đều, sốt rét, hoa mắt, ù tai, trẻ bị lên đậu, sởi.

Cách dùng – liều lượng

Dược liệu được dùng chủ yếu ở dạng sắc với liều 4 – 16g/ ngày.

Kiêng kị

+ Phụ nữ có thai, người xơ gan giãn tĩnh mạch thực quản kiêng dùng.

+ Không nên dùng Sài hồ trong những trường hợp sau: ho do phế âm hư, triều nhiệt ( sốt có định kỳ).

+ Đối với bệnh nhân huyết áp cao có triệu chứng đau đầu, ù tai, chóng mặt (hội chứng can hỏa thượng nghịch). Sài hồ không nên dùng liều cao vì có thể làm tăng bệnh, thậm chí gây xuất huyết.

Lưu ý

Chữa ngoại cảm thì dùng sống

Chữa nội thương làm cho khí thăng lên thì sao với rượu ba lần

Ho và có mồ hôi thì sao với mật và nước

Muốn cho đi lên thì dùng đầu rễ

Muốn cho đi xuống thì dùng đuôi rễ.

Bài thuốc

+ Bài thuốc chữa chứng ngoại cảm

Chuẩn bị: Bán hạ 8 – 12g, đảng sâm 8 – 12g, sinh khương 3 lát, sài hồ 12 – 16g, hoàng cầm 8 – 12g, chích cam thảo 4 – 6g và đại táo từ 4 – 6 quả.

Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang cho đến khi khỏi hẳn.

+ Bài thuốc trị chứng kinh nguyệt kéo dài, rong kinh, tiêu chảy, sa tử cung, sa trực tràng, khí hư ra nhiều

Chuẩn bị: Đảng sâm 12g, đương quy 12g, chích cam thảo 4g, sài hồ 6 – 10g, hoàng kỳ 20g, bạch truật 12g, trần bì 4 – 6g, thăng ma 4 – 8g.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống.

+ Bài thuốc trị chứng cảm mạo

Chuẩn bị: Phòng phong, thược dược, gừng tươi, sài hồ, trần bì và cam thảo bằng lượng nhau.

Thực hiện: Trộn đều các dược liệu, mỗi lần dùng 12g sắc lấy nước uống. Chia nước sắc thành 3 lần dùng và uống hết trong ngày.

+ Bài thuốc chữa chứng mỡ máu cao

Chuẩn bị: Sài hồ 3g và 1 ít lá hán quả.

Thực hiện: Sắc uống hằng ngày có thể làm giảm chất béo triglyceride tích tụ ở gan.

+ Bài thuốc chữa chứng lupus ban đỏ

Chuẩn bị: Sài hồ.

Thực hiện: Chế thành thuốc tiêm, dùng tiêm bắp 2ml/ 2 lần/ ngày trong 10 ngày.

Lưu ý: Bài thuốc được thực hiện dưới sự kiểm soát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền.

+ Bài thuốc trị chứng can khí (rối loạn kinh nguyệt, viêm loét dạ dày tá tràng, suy nhược thần kinh)

Chuẩn bị: Đương quy, bạch truật, sài hồ, bạch thược và bạch linh mỗi vị 12g, chích cam thảo 4g.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống, có thể gia giảm liều lượng tùy theo mức độ triệu chứng.

+ Bài thuốc chữa chứng sốt rét

Chuẩn bị: Thường sơn, sài hồ và thảo quả, mỗi thứ 12g.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống, ngày dùng 1 thang cho đến khi khỏi.

+ Bài thuốc trị chứng viêm gan

Chuẩn bị: Sài hồ và cam thảo mỗi thứ 15g.

Thực hiện: Sắc lấy nước uống, chia thành 3 lần dùng.

+ Bài thuốc trị chứng thiếu dương, ngực hông đầy tức, chán ăn, hay nôn ọe, tim hồi hộp, miệng đắng, cổ họng khô

Chuẩn bị: Hoàng cầm, đảng sâm, sài hồ và pháp bán hạ mỗi vị 12g, cam thảo 4g, đại táo 3 quả, sinh khương 8g.

Thực hiện: Dùng các vị sắc lấy nước uống.

+ Bài thuốc trị đau nhức vùng gan, bụng đầy trướng do gan mới xơ cứng và viêm gan mãn tính

Chuẩn bị: Đương quy, bạch mao căn, sài hồ, xích thược, sái thảo, bồ hoàng, địa long, ngũ linh chi, chỉ thực mỗi vị 40g, gan lợn khô 140g, miết giáp 70g, kê nội kim 30g.

Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn, chế với mật làm thành hoàn. Mỗi lần dùng 12g uống cùng với nước sôi để nguội, ngày dùng từ 2 – 3 lần.

+ Bài thuốc trị chứng nhiễm khuẩn đường mật và viêm túi mật cấp tính

Chuẩn bị: Hoàng cầm, bạch thược, uất kim mỗi vị 12g, đại hoàng và sài hồ mỗi vị 16g, mộc hương 6g.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống.

+ Bài thuốc trị chứng giun đũa chui lên ống mật

Chuẩn bị: Vỏ rễ xoan 30g, hoàng cầm, mộc hương, sài hồ, mang tiêu, hoàng liên mỗi vị 12g, binh lang và bạch thược mỗi vị 20g, sử quân tử 30g.

Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang.

+ Trà sài hồ chữa chứng tiêu chảy, nôn ói, choáng vàng, viêm ruột cấp, hội chứng lỵ cấp, đau đầu, đau quặn bụng

Chuẩn bị: Huyền hồ và sài hồ mỗi vị 15g.

Thực hiện: Nghiền vụn, thêm nước sôi vào hãm trong 15 phút, dùng uống thay nước trà.

+ Cháo sài hồ quyết minh cúc hoa trị hội chứng can uất hóa hỏa (biểu hiện: bồn chồn, đau đầu, kích động, mất ngủ và giận dữ)

Chuẩn bị: Gạo tẻ 100g, đường phèn, sài hồ và cúc hoa mỗi vị 15g, quyết minh tử 20g.

Thực hiện: Đem dược liệu nấu với nước, sau đó vớt bỏ bã và dùng nước sắc nấu với gạo thành cháo. Khi cháo chín, thêm đường phèn 15g vào nồi, khuấy đều và chia thành 2 lần ăn trong ngày.

+ Cháo sài hồ địa long trị chứng ngạt mũi, đờm ít, quên lẫn, ù tai, đau đầu, giảm khứu giác do viêm mũi và trĩ mũi mãn tính

Chuẩn bị: Địa long (đã chế biến) 10g, xích thược 10g, gạo tẻ 60g, sài hồ 15g và đào nhân 10g.

Thực hiện: Sắc dược liệu lấy nước nấu với gạo thành cháo. Khi cháo chín, thêm đường đỏ vào và khuấy đều. Mỗi ngày ăn 1 lần khi cháo còn nóng, dùng liên tục trong 7 – 20 ngày.

+ Bài thuốc trị chứng mào tinh hoàn ở nam giới

Chuẩn bị: Đan sâm 30g và sài hồ 10g.

Thực hiện: Đem dược liệu nghiền vụn, hãm với nước sôi trong 15 phút và dùng mỗi ngày 1 ấm. Áp dụng bài thuốc liên tục trong 5 – 7 ngày sẽ thấy bệnh thuyên giảm.

Nơi mua bán vị thuốc SÀI HỒ đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc SÀI HỒ ở đâu?

SÀI HỒ là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc SÀI HỒ được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc SÀI HỒ tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang:35.000vnd/1kg

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội