Phòng phong

Tên gọi

Tên khác: Bách chi, Lan căn, Bỉnh phong, Thiên phòng phong, Đông phòng phong

Tên khoa học: Ledebouriella seseloides Wolff

Họ: Hoa tán (danh pháp khoa học: Apiaceae)

Cây Phòng phong

Mô tả cây thuốc

+ Phòng phong hay Thiên phòng phong (Ledebouriella seseloides Wolff.) là cây sống lâu năm, cao khoảng 0,3-0,8m, lá mọc cách, cuống lá dài, phía dưới cuống phát triển thành bẹ ôm vào thân, lá kép 2-3 lần xẻ lông chim, trông giống lá Ngải cứu. Hoa tự hình tán kép, mỗi tán kép có 5-7 tán nhỏ, cuống tán nhỏ không đều nhau. Mỗi tán nhỏ có 4-9 hoa nhỏ, màu trắng. Quả kép gồm 2 phân quả, hai quả dính nhau như hình chuông. Trên lưng quả có sống chạy dọc, giữa sống có 1 ống tinh dầu, mặt tiếp xúc giữa 2 phân quả có 1 ống tinh dầu.

+ Vân phòng phong hay Trúc diệp phòng phong (Seseli delavayi Franch.) là cây sống lâu năm, cao khoảng 0,3-0,5m. Lá kép 2-3 lần xẻ lông chim, cuống lá dài, phiến lá chét giống lá tre, dài 7-10cm, rộng 2-4cm, mép nguyên. Hoa tự hình tán kép gồm 5-8 tán nhỏ, mỗi tán nhỏ gồm 10-20 hoa nhỏ có cuống dài ngắn không đều. Hoa màu trắng. Quả hình trứng dài, màu tái nâu, trên lưng phân quả có sống, chạy dọc giữa sống quả có 3 ống tinh dầu, mặt tiếp xúc giữa 2 phân quả có 5 ống tinh dầu.

+ Loại Phòng phong của Trung Quốc thường dùng có hình dùi tròn goặc hình trụ tròn, hơi cong. Mặt ngoài mầu vàng tro hoặc nâu tro. Đầu rễ có nhiều đốt vòng sát nhau, trên đốt có lông thô mầu nâu, đỉnh chót có vết thân còn sót, vỏ ngoài phần thân của rễ sù sì, có đường vân nhỏ và có vết rễ bên. Chất xốp, dễ bẻ gẫy, mặt bẻ không phẳng, giữ có tâm tròn mầu vàng, bên ngoài có từng vòng mầu nâu, lớp ngoài cũng mầu trắng vàng nhạt, có kẽ hổng. Hơi có mùi, vị nhạt (Dược Tài Học).

Thu hái, sơ chế

Rễ được thu hái vào mùa Xuân và Thu. Đào lấy rễ, sau đó cắt bỏ phần thân trên, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô là dùng được

Bộ phận dùng

Rễ cây phòng phong phơi khô

Vị thuốc Phòng phong

Mô tả dược liệu

Rễ phòng phong loại dài, to chắc, da mịn, không có lông ở đầu, bẻ ngang thấy vòng ngoài màu xám, lõi màu vàng nhạt là tốt. Loại phòng phong da thô, có lông ở đầu, có chồi cứng là kém

Bào chế

Dược liệu có thể được bào chế theo những cách sau đây:

+ Rửa sạch, để để ráo, thái mỏng sau đó đem phơi khô.

+ Đem loại bỏ lông bờm ở phần đầu cuống, sau phun nước cho mềm. Cuối cùng đem dược liệu thái phiến và phơi khô là dùng được. Khi dùng có thể dùng sống hoặc sao lên dùng.

+ Cắt bỏ phần đuôi, đem thái nhỏ và bảo quản để dùng dần.

Bảo quản

Ở nơi khô thoáng và tránh ẩm.

Thành phần hóa học

Dược liệu phòng phong chứa các thành phần hóa học sau như Manitol, Tinh dầu, Marmesin, Xanthotoxin, Phenol, Falcarindiol, Saposhnikovan, Scopolatin,…

Tác dụng dược lý

+ Tác dụng điều hòa nhiệt độ: nước sắc Phong phong cho uống thấy có tác dụng thoái nhiệt (Trung Dược Học).

+ Tác dụng kháng khuẩn: Nước sắc Phòng phong có tác dụng ức chế  1 số virus cúm. Nước sắc tươi Phòng phong in vitro có tác dụng đối với 1 số khuẩn như Shigella spp, Pseudomomas aeruginosa, Staphylococus aureus (Trung Dược Học).

+ Tác dụng giảm đau: Nước sắc Phòng phong uống hoạc chích dưới da đều có tác dụng nâng cao ngưỡng chịu đau của chuột (Trung Dược Học).

+ Dùng chất chiết từ Phòng phong cho thỏ đã được gây sốt uống thì thấy thuốc có tác dụng hạ nhiệt (Trung Xuyên Công Hải, trong ‘Trung Hoa Dân Quốc Y Học Hội’ Năm 1942).

+ Dùng vacxin thương hàn tiêm tĩnh mạch thỏ để gây sốt rồi so sánh tác dụng giảm sốt của 1 số vị thuốc Đông y, thấy Phòng phong (Silver divaricata Schischk.) chế thành thuốc sắc 20% và thuốc ngâm với liều 10mg/kg đổ vào dạ dầy, thì sau nửa giờ sau khi cho thuốc, tác dụng giảm sốt xuất hiện rõ. Đối với thuốc sắc, tác dụng này duy trì trên 2 giờ rưỡi, nhưng đối với thuốc ngâm thì sau 2 giờ, nhiệt độ lai tăng lên cao so với lô đối chứng. Tác giả cho rằng tác dụng giảm sốt của Phòng phong không cao (Tôn Thế Tích, Trung Hoa Y Học Tạp Chí 1956, 10 : 964).

Phòng phong chữa bệnh

Tính vị, Quy kinh

+ Tính vị

Vị ngọt, tính ấm (Bản Kinh).

Vị cay, không độc (Biệt Lục).

Vị ngọt, cay, tính ôn, tán (Phẩm Hối Tinh Yếu).

Vị ngọt, cay, tính ôn, không độc (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Vị cay, ngọt tính ấm (Trung Dược Học).

Vị cay, ngọt, tính hơi ôn (Đông Dược Học Thiết Yếu).

+ Quy kinh

Vào kinh túc Dương minh Vị, túc Thái âm Tỳ (Thang Dịch Bản Thảo).

Vào kinh Phế (Lôi Công Bào Chế Dược Tính Giải).

Vào kinh Can, Đại trường, Tam tiêu ((Yếu Dược Phân Tễ).

Vào kinh bàng quang, can và tỳ (Trung Dược Học).

Vào kinh can, đại trường, tam tiêu (Đông Dược Học Thiết Yếu).

Tác dụng

Giải biểu và trừ phong. Trừ phong thấp và giảm đau. Giảm co thắt.

Chủ trị

Phong nhiệt, ngoại cảm phong hàn, trị 36 chứng phong, tâm phiền, chảy nước mắt sống, băng trung, lậu hạ, mồ hôi trộm, chứng sợ gió, đau đầu, xương khớp nhức mỏi,…

Kiêng kị

Thận trọng khi dùng vị này khi bị co thắt do thiếu máu, không dùng vị thuốc này cho các trường hợp âm suy kèm dấu hiệu nhiệt.

Bài thuốc

+ Bài thuốc chữa chứng thiên đầu thống (đau nhức một bên đầu)

Chuẩn bị: Bạch chỉ và phòng phong bằng lượng nhau.

Thực hiện: Đem tán bột mịn, chế với mật làm thành viên to bằng quả táo ta. Mỗi lần ngậm 1 viên và dùng chung với nước chè xanh.

+ Bài thuốc thanh nhiệt tả hạ chữa chứng sơ phong giải biểu

Chuẩn bị: Kinh giới, ma hoàng, xuyên khung, bạch thược (sao), hắc chi tử, mang tiêu, phòng phong, liên kiều, bạch hà, đương quy, đai hoàng (chưng rượu) và bạch truật mỗi thứ 20g, hoạt thạch 120g, cát cánh, thạch cao và hoàng cầm mỗi thứ 40g, cam thảo 80g.

Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 6 – 8g uống với nước gừng. Hoặc có thể sắc uống.

+ Bài thuốc chữa tình trạng ra mồ hôi trộm khi ngủ

Chuẩn bị: Xuyên khung 40g, phòng phong 80g và đảng sâm 20g.

Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn, sau đó trộn đều. Mỗi lần dùng 10 – 12g uống trước khi ngủ.

+ Bài thuốc trị ngộ độc phụ tử, ô đầu và nguyên hoa

Chuẩn bị: Phòng phong.

Thực hiện: Đem nấu kỹ và dùng nước cốt uống để giải độc.

+ Bài thuốc trị ban chẩn, mụn nhọt và thương hàn còn ở ngoài biểu

Chuẩn bị: Chi tử, phòng phong, cam thảo và liên kiều bằng lượng nhau.

Thực hiện: Đem các vị thuốc tán thành bột. Mỗi ngày dùng 8 – 12g, nên chia thành nhiều lần uống.

+ Bài thuốc trị khí hư ra màu xanh

Chuẩn bị: Trần bì và sài hồ mỗi thứ 4g, phòng phong, chi tử và nhân trần mỗi thứ 12g, bạch phục linh, cam thảo (sống) và bạch thược mỗi thứ 20g.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống.

+ Bài thuốc trị lỵ, tiêu chảy, bụng đau, mạch huyền, người sốt, đầu đau và người có ra mồ hôi

Chuẩn bị: Thược dược (sao), phòng phong và hoàng cầm (sao) mỗi thứ 40g.

Thực hiện: Đem các vị trộn đều. Mỗi lần dùng từ 20 – 40g đem sắc uống.

+ Bài thuốc trị ra mồ hôi nhiều

Chuẩn bị: Bột gạo và phòng phong.

Thực hiện: Đem các vị sao vàng và tán bột. Mỗi lần dùng 12g uống với nước sắc da heo.

+ Bài thuốc trị đại tràng bị bí kết ở người cao tuổi

Chuẩn bị: Chỉ thực và phòng phong (sao với bột mì) mỗi thứ 40g và cam thảo 20g.

Thực hiện: Đem các vị tán bột mịn, mỗi lần dùng 8g uống với nước sôi trước khi ăn.

+ Bài thuốc trị phụ nữ bị băng trung khiến máu chảy ra nhiều

Chuẩn bị: Phòng phong bỏ đầu, đuôi và lông.

Thực hiện: Đem nướng cho chín đỏ, tán thành bột. Mỗi lần dùng 4g uống với rượu.

+ Bài thuốc trị chóng mặt, phong đờm, nôn mửa, khí uất, ăn uống không được

Chuẩn bị: Nhân sâm, quất bì và phòng phong mỗi thứ 80g, sinh khương 160g, phục thần và bạch truật mỗi thứ 120g.

Thực hiện: Đem sắc uống, chia thành 4 lần uống và dùng hết trong ngày.

+ Bài thuốc trị phân có máu, khí trệ và phong nhiệt

Chuẩn bị: Phòng phong và chỉ xác bằng lượng nhau.

Thực hiện: Đem các vị sắc uống.

+ Bài thuốc trị mồ hôi ra nhiều

Chuẩn bị: Phòng phong bỏ đầu.

Thực hiện: Đem dược liệu tán thành bột. Mỗi lần dùng 8g uống với nước sắc phù tiểu mạch.

+ Bài thuốc trị mồ hôi trộm

Chuẩn bị: Nhân sâm 20g, xuyên khung 40g và phòng phong 80g.

Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 12g uống với nước sôi, nên dùng trước khi ngủ.

+ Bài thuốc trị đau nửa đầu, đỉnh đầu đau

Chuẩn bị: Bạch chỉ và phòng phong bằng lượng nhau.

Thực hiện: Đem các vị tán bột, chế với mật làm thành viên to bằng viên đạn. Mỗi lần dùng 1 viên uống cùng với nước trà xanh.

+ Bài thuốc trị đầu đau nhức, đau người, ho do cảm mạo phong hàn

Chuẩn bị: Thông bạch, hạnh nhân và phòng phong mỗi vị 12g, gừng sống 3 lát.

Thực hiện: Đem sắc uống.

+ Bài thuốc trị ngoại cảm phong hàn có mồ hôi, phát sốt và sợ gió

Chuẩn bị: Cát căn, kinh giới và phòng phong mỗi vị 12g.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống.

+ Bài thuốc trị chứng hàn thấp và phong thấp gây đau nhức và tê mỏi xương khớp

Chuẩn bị: Kê huyết đằng, hải phong đằng, quế chi, phòng phong và tần giao mỗi thứ 12g.

Thực hiện: Đem các vị sắc uống.

+ Bài thuốc trị đau nhức các khớp, đau mỏi mình mẩy và cảm phong thấp

Chuẩn bị: Xuyên khung, quế chi và hương phụ chế mỗi thứ 8g, hà thủ ô, tang ký sinh và phòng phong mỗi thứ 12g, độc hoạt và tần giao mỗi thứ 10g.

Thực hiện: Đem các vị sắc uống.

+ Bài thuốc chống giật và trừ phong

Chuẩn bị: Bạch phụ tử, khương hoạt, phòng phong, thiên ma, bạch chỉ và nam tinh mỗi vị bằng lượng nhau.

Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 12g, ngày dùng 3 lần. Nên uống cùng với rượu nóng và trộn bột thuốc với rượu nóng và đắp ngoài khớp để giảm đau.

+ Cháo quy kỉ phòng phong trị sẩn ngứa, ban chẩn dị ứng

Chuẩn bị: Câu kỷ và đương quy mỗi thứ 30g, gạo nếp 60g và phòng phong 12g.

Thực hiện: Đem dược liệu sắc lấy nước, đem gạo nấu cháo. Sau khi cháo chín, hòa đều với nước thuốc, nêm thêm gia vị và đun sôi. Chia thành 2 lần ăn (sáng – chiều).

+ Cháo hành phòng phong chữa đau nhức do phong thấp

Chuẩn bị: Gạo trẻ 60g, hành sống 2 củ và phòng phong 12 – 16g.

Thực hiện: Sắc phòng phong lấy nước. Sau đó đem gạo vo sạch và nấu với nước sắc thành cháo, khi cháo chín, đập dập hành và cho vào trộn đều.

+ Cháo ý dĩ nhân phòng phong quế chi chữa viêm đa khớp dạng thấp

Chuẩn bị: Phòng phong, gừng tươi và quế chi mỗi thứ 12g, ý dĩ nhân 30g và gạo tẻ 80g.

Thực hiện: Đem ý dĩ và gạo tẻ nấu thành cháo. Quế chi, gừng và phòng phong đem sắc. Khi cháo chín, cho nước sắc vào, trộn đều và đun sôi. Chia cháo thành 2 lần dùng (sáng – chiều).

+ Bài thuốc trị xuất huyết tử cung

Chuẩn bị: Phòng phong sao.

Thực hiện: Tán mịn, mỗi lần dùng 6g uống với nước hồ hòa thêm chút rượu.

+ Bài thuốc Thông tả yếu phương trị Can vượng tỳ hư gây sôi bụng, mạch huyền hoàn, rêu lưỡi trắng mỏng

Chuẩn bị: Bạch truật (thổ sao) 120g, bạch thược (sao) và phòng phong (sao) mỗi thứ 80g, trần bì (sao) 60g.

Thực hiện: Đem dược liệu tán thành bột mịn, mỗi lần dùng 6 – 12g uống. Ngày dùng từ 2 – 3 lần.

+ Bài thuốc trị chứng kinh phong (uốn ván)

Chuẩn bị: Phòng phong và Nam tinh bằng lượng nhau.

Thực hiện: Đem tán bột, trộn đều. Mỗi ngày dùng 2g uống.

+ Cháo kinh giới phòng phong trị cảm sợ lạnh, đầu đau và sợ gió

Chuẩn bị: Phòng phong 12g, kinh giới 10g, gạo tẻ 80g, bạc hà 6g và đạm đậu xị 8g.

Thực hiện: Đem dược liệu sắc lấy nước, dùng nước này nấu gạo tẻ thành cháo. Khi chín thêm đường trắng vào, khuấy đều đun sôi và dùng ăn cho đến khi khỏi.

Nơi mua bán vị thuốc PHÒNG PHONG đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc PHÒNG PHONG ở đâu?

PHÒNG PHONG là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc PHÒNG PHONG được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc PHÒNG PHONG tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang:390.000vnd/1kg

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội