Phổ tế tiêu độc ẩm

Nguồn gốc bài thuốc Phổ tế tiêu độc ẩm

Tác giả: Lý Đông Viên

Xuất xứ: Y phương tập giải

Bài thuốc Phổ tế tiêu độc ẩm nguyên bản

Thành phần

Hoàng cầm ( tẩm rượu sao)  12 – 20g

Trần bì  6 – 8g

Huyền sâm  6 – 8g

Bản lam căn  4 – 8g

Ngưu bàng tử  4 – 6g

Cương tằm  4 – 6g

Sài hồ  8 – 12g

Hoàng liên  12 – 20g

Cam thảo  6 – 8g

Liên kiều  4 – 8g

Mã bột  4 – 6g

Bạc hà  4 – 6g

Thăng ma  4 – 6g

Cát cánh  8 – 12g

• Cách dùng: Tán bột, dùng mật làm họàn hoặc sắc uống, liều lượng gia giảm tuỳ tình hình bệnh.

Công dụng

Thanh nhiệt, giải độc, sơ phong tán tà.

Chủ trị

Nguyên bài thuốc thích ứng chữa bệnh “Đại đầu ôn” (thường bị ở đầu và mặt), ngày nay người chữa đơn ở đầu và mặt, còn chữa viêm tuyến nước bọt ở hàm, viêm tai cấp tính mà bị sốt cao, sưng mộng răng phát sốt và mặt bị độc sưng to.

Phân tích bài thuốc

Hoàng cầm, Hoàng liên là chủ dược có tác dụng thanh tả nhiệt độc ở thượng tiêu đầu mặt. Huyền sâm, Mã bột, Bản lam căn, Cát cánh, Cam thảo thanh giải nhiệt độc ở đầu họng. Trần bì lý khí sơ thông ứ trệ. Thăng ma, Sài hồ thăng dương, tán hỏa dẫn dược đưa lên đầu mặt.

Gia giảm

• Trường hợp quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn gia thêm Xuyên luyện tử, Long đởm thảo để tả Can nhiệt.
• Trường hợp bệnh nhân kiêm chứng khí hư, người yếu mệt mỏi gia Đảng sâm để bổ khí, trường hợp táo bón gia Đại hoàng để tả nhiệt, thông tiện.
• Trường hợp quai bị dùng bài thuốc Phồ Tế Tiêu Độc Ẩm gia giảm kết hợp dùng rượu hạt Gấc bôi ngoài kết quả rất tốt.

Ứng dụng thực tế

Tác dụng trong lâm sàng

Bài thuốc dùng để trị các ung nhọt ở đầu mặt, bệnh quai bị, viêm Amydale cấp; chứng thường kèm theo sốt sợ lạnh, mồm khát, lưỡi đỏ, rêu trắng pha vàng, mạch phù sác hoặc trầm sác có lực

Tham khảo

• Bài náy là bài thuốc hay để trị chứng đại đầu ôn (thân minh nóng, sợ lạnh, đầu mặt sưng bừng lên, đỏ hồng, sờ vào thì đau).

Sách ‘Ôn bệnh điều biện’ dùng bài này, bỏ Thăng ma, Sài hồ, Trần bì, Hoàng cầm, Hoàng liên, thêm Ngân hoa, Kinh giới, Vi căn để trị các chứng ôn độc, họng sưng đau, quai bị và đại đầu ôn. Quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn, thêm Xuyên luyện tử, Long đởm thảo để tả Can nhiệt. Bệnh nhân kiêm chứng khí hư, người yếu, mệt mỏi, thêm Đảng sâm để bổ khí; táo bón, thêm Đại hoàng để tả nhiệt, thông tiện. Trường hợp quai bị, dùng bài ‘Phổ tế tiêu độc ẩm’ gia giảm, kết hợp dùng rượu hạt gấc bôi ngoài kết quả rất tốt (Thượng Hải phương tễ học).

• Trong bài thuốc Thăng ma, Sài hổ tác dụng thăng tán, có Hoàng cầm, Hoàng liên đắng giáng, có đóng có mở rất hợp lý. Dùng Sài hồ, Thăng ma để thông tiết ôn tà dịch độc theo phía trên để giải trừ; Hoàng cầm, Hoàng liên đắng giáng xuống làm cho hỏa độc kết bên trong giáng xuống giải trừ xuống dưới. Thăng ma, Sài hồ phối hợp Hoàng cầm, Hoàng liên tác dụng tán tà mà không hỗ trợ hỏa thăng lên. Hoàng cầm, Hoàng liên gặp Thăng ma, Sài hồ thì tác dụng tả hỏa mà không uất trệ tà khí. Huống hồ Hoàng cầm, Hoàng liên sao rượu tăng cường tác dụng hành tán, giảm bớt tính mát lạnh nê trệ, tuyệt nhiên không xâm phạm trung tiêu dẫn giặc vào nhà. Bệnh viêm tuyến mang tai là bịnh ôn độc cấp tính thuộc kinh Thiếu dương, phối hợp Sài hồ, Hoàng cầm khai thông kinh Thiếu dương, phát tán tà nhiệt, đuổi tà ra ngoài. Khi dùng ‘Phổ tế tiêu độc ẩm’ không bỏ Thăng ma, Sài hổ, Hoàng cầm, Hoàng liên thường hiệu nghiệm (Trung y vấn đối).
• ‘Phổ tế tiêu độc ẩm’ là bài thuốc thường dùng rất hiệu nghiệm, do Lý Đông Viên đời Nguyên sáng tạo, ghi trong sách ‘Đông Viên thí hiệu phương”, được in vào năm 1327. ‘Phổ tế tiêu độc ẩm’ được dùng bắt đầu từ đó. ‘Phổ tế tiêu độc ẩm’ nguyên có tên là ‘Phổ tế tiêu độc ẩm tử’, trị chứng đầu mặt sưng, mắt không mở được, suyễn, họng bế tắc, lưỡi khô, miệng ráo. Đối với bệnh thời khí, bài này là nghiệm phương trị thời độc. Có người bệnh bị ôn bệnh, sau đó bệnh ôn dịch lưu hành, giai đoạn đầu sợ lạnh, người nặng nể, sau đó đầu mặt sưng, mắt sưng không mở được, suyễn, họng bế tắc, miệng khô lưãi ráo, tục gọi là bệnh ‘Đại đầu thiên hành’, bệnh có tính chất lây lan truyền nhiễm. Bệnh qua năm đến sáu ngày, thầy thuốc; dùng ‘Thừa khí thang’ thêm Bản lam căn điều trị, sau đó bệnh giảm, mấy ngày lại tái phát như cũ, bệnh tình nghiêm trọng, khi đó mời Lý Đông Viên diều trị. Ông nhận xét rằng nửa thân người trở lên do thiên khí làm chủ, nửa thân trở xuống do địa khí làm chủ, do tà nhiệt ở Tâm Phế, công lên đầu mặt, gây nên sưng thũng, ông dùng các vị thuốc Hoàng cầm, Hoàng liên đăng lạnh tả nhiệt Tâm Phế làm quân, dùng Quất hồng tính bình, Huyền sâm đắng lạnh, Sinh cam thảo ngọt mát tả hoả, bổ khí làm thần; Liên kiều, Thử niệm tử. Bạc hà diệp vị đắng tính bình, Bản lam căn vị đắng lạnh, Cương tằm vị đắng tính bình, tiêu sưng giải độc, bình suyễn, làm tá, Thăng ma, Sài hồ vị đắng tính bình trị Thiếu dương, Dương minh; Cát cánh cay ấm đưa thuốc lên. Các vị tán bột, một nửa làm thuốc thang, một nửa ;thuốc hoàn, ngậm nuốt dần, sau đó khỏi bệnh.

Lưu ý khi sử dụng

• Khi dùng cần phải chọn lựa loại thuốc tốt bài thuốc mới có hiệu quả
• Cam thảo phản với vị Hải tảo, Hồng đại kích, Cam toại và Nguyên hoa, gặp nhau sẽ sinh phản ứng nguy hiểm, trừ trường hợp đặc biệt phải xem xét thật kỹ mới dùng
• Huyền sâm phản nhau với vị Lê lô, nên bài này không được gia vị Lê lô, gặp nhau sẽ sinh phản ứng nguy hiểm.
• Đại Hoàng là thuốc hạ mạnh, kỵ thai, phụ nữ có thai không nên dùng

Tham khảo mua bán bài thuốc

(Chương trình dành riêng cho đồng nghiệp giúp mua được bài thuốc đủ vị và chất lượng tốt)

Bài thuốc Phổ Tế Tiêu Độc Ẩm gồm các vị thuốc là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn, và được ngành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng theo chuẩn Dược điển Việt Nam.

Giá bán Bài thuốc Phổ Tế Tiêu Độc Ẩm (Tiêu chuẩn dược điển Việt Nam) tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang:gọi 0344.198.966 để báo giá.

Tùy theo thời điểm, giá bán có thể thay đổi.

Cách thức mua:

+Trước khi mua khách hàng nhất thiết phải có sự tư vấn của của các bác sỹ hoặc lương y, hoặc gọi 0344.198.966 để được chúng tôi khám bệnh trước khi dùng thuốc.

+Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: số 2 ngõ 76 Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội.

+Mua trực tuyến: Thuốc được chuyển qua đường bưu điện, khi nhận được thuốc khách hàng mới phải thanh toán ( gọi 0344.198.966 – Hỗ trợ phí vận chuyển khi mua từ 1,5 triệu vnđ trở lên).

+Tuỳ theo nhu cầu của khách hàng, Chúng tôi có thể bào chế bài thuốc này thành thuốc sắc sẵn vô trùng, thuốc hoàn tán, thuốc cô đặc…