Mộc Miết Tử (Hạt Gấc)

Tên gọi mộc miết tử:

• Tên khác: Hạt gấc, Phiên mộc miết, Mộc tất tử, Thổ mộc miết, Mộc biệt tử, Mộc miết tử (con ba ba gỗ) vì nó dẹt, hình gần như tròn, vỏ cứng, mép có răng cưa, hai mặt có những đường vân lõm xuống, trông tựa như con ba ba nhỏ.

• Tên khoa học: Semen Momordicae. Họ khoa học: họ Bầu bí (Cucurbitaceae).

Cây mộc miết:

Mô tả:

Gấc là loài cây thân thảo dây leo thuộc chi Mướp đắng. Đây là một loại cây đơn tính khác gốc, tức là có cây cái và cây đực riêng biệt. Cây gấc leo khỏe, chiều dài có thể mọc đến 15 mét. Thân dây có tiết diện góc. Lá gấc nhẵn, thùy hình chân vịt phân ra từ 3 đến 5 dẻ, dài 8-18 cm. Hoa có hai loại: hoa cái và hoa đực. Cả hai có cánh hoa sắc vàng nhạt. Quả hình tròn, màu lá cây, khi chín chuyển sang màu đỏ cam, đường kính 15–20 cm. Vỏ gấc có gai rậm. Bổ ra mỗi quả thường có sáu múi. Thịt gấc màu đỏ cam. Hạt gấc màu nâu thẫm, hình dẹp, có khía. Gấc trổ hoa mùa hè sang mùa thu, đến mùa đông mới chín. Mỗi năm gấc chỉ thu hoạch được một mùa. Do vụ thu hoạch tương đối ngắn (vào khoảng tháng 12 hay tháng 1), nên gấc ít phổ biến hơn các loại quả khác.

Thu hái, sơ chế:

Quả gấc thu hoạch khoảng tháng 12 hay tháng 1. Thu hái quả gấc chín lấy cùi nấu xôi, lấy hạt phơi khô để dùng.

Bộ phận dùng:

Hạt lấy ở quả gấc chín (Semen Momordicae) đã bốc vỏ màng và chế biến khô.

Vị thuốc mộc miết tử:

Mô tả dược liệu:

Hạt gấc màu nâu thẫm, hình dẹp, có khía. Hình gần như tròn, vỏ cứng, mép có răng cưa, hai mặt có những đường vân lõm xuống, trông tựa như con ba ba nhỏ.

Bào chế:

Quả chín thu hoạch vào tháng 8-2. Lấy hạt còn màng màu đỏ, phơi hoặc sấy nhẹ đến se màng. Tách riêng màng để chiết dầu. Màng hạt gấc sấy khô, tán nhỏ rồi ép như ép dầu lạc, hoặc cho vào dầu lạc hay mỡ lợn đã được đun nóng 60-70oC; nếu muốn chiết kiệt thì dùng dung môi là ether dầu hoả.

Hạt gấc chín rửa thật sạch, để ráo, sao vàng hạ thổ (nướng trên than củi sao cho hạt gấc thật vàng, đổ ra báo trên nền đất khô ráo cho nguội). Sau đó, dùng dao tách vỏ, lấy ruột dập đều ngâm xâm xấp với rượu gạo 45-50 độ. Thời gian ngâm từ 10 ngày trở đi là có thể dùng được, nếu ngâm càng lâu thì tác dụng sẽ càng tốt.

Bảo quản:

Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc.

Thành phần hóa học:

Nhân hạt Gấc có khoảng 6% nước, 8,9% chất vô cơ 55,3% acid béo 16,5% protein, 2,9% đường. 1,8% tanin, 2,8% cellulose elacostearic, còn có acid amin, alcol. Dầu gấc chứa acid oleic vv…

Gấc chứa một chất dầu màu đỏ mà thành phần chủ yếu là b-caroten và lycopen là những tiền sinh tố A khi vào cơ thể sẽ biến thành vitamin A, lượng b-caroten của Gấc cao gấp đôi của Cà rốt.

Thân củ chứa chondrillasterol, cucurbitadienol, 1 glycoprotein và 2 glycosid có tác dụng hạ huyết áp.

Rễ chứa momordin một saponin triterpenoid; các chiết xuất cồn có sterol, bessisterol tương đương với spinasterol.

Tác dụng dược lý:

Chưa có tài liệu nghiên cứu.

Mộc miết tử chữa bệnh:

Tính vị quy kinh:

Tính vị: vị đắng, hơi ngọt, tính ấm, có độc.

Quy kinh: Vào Can, Tỳ.

Tác dụng:

Hoạt huyết, hóa ứ tiêu sưng, sang thương.

Chủ trị:

Ngâm rượu xoa bóp trị nhức mỏi gân xương, chấn thương ứ huyết, giã đắp sưng vú, tắc tia sữa, trĩ, ngâm giấm trị quai bị vv…

Cách dùng:

Hạt gấc chín rửa thật sạch, để ráo, sao vàng hạ thổ (nướng trên than củi sao cho hạt gấc thật vàng, đổ ra báo trên nền đất khô ráo cho nguội). Sau đó, dùng dao tách vỏ, lấy ruột dập đều ngâm xâm xấp với rượu gạo 45-50 độ. Thời gian ngâm từ 10 ngày trở đi là có thể dùng được, nếu ngâm càng lâu thì tác dụng sẽ càng tốt.

KIÊNG KỴ: Hạt gấc có độc nên dùng ngoài, uống trong dùng ít không có kinh nghiệm không dùng.

Bài thuốc:

• Chữa đau răng, chảy máu chân răng: Hớp 1 ngụm rượu gấc vào miệng, ngậm 30 phút sáng và chiều. Không được nuốt vì hạt gấc có độc.

• Chữa đau khớp, vết thương sưng tấy, quai bị, tụ máu: dùng một miếng bông gạc tẩm rượu gấc cho ướt rồi đắp lên chỗ đau băng lại. Thời gian đắp thuốc 30 phút.

• Chữa trĩ, lòi dom: Dùng hạt gấc giã nát trộn với giấm ăn, gói bằng vải đắp vào hậu môn. Sau 4 – 6 giờ thay thuốc 1 lần.

• Chữa sưng vú: Dùng rượu gấc bôi đi bôi lại liên tục, cứ khô lại bôi lại cũng rất mau khỏi.

• Chữa viêm xoang: Dùng tăm bông chấm vào dung dịch hạt gấc ngâm rượu, bôi lên sống mũi. Chờ 2 phút cho thuốc ngấm thì xì hết mủ đặc trong xoang mũi. Thuốc có tác dụng rất nhanh, chỉ cần 2 phút là có thể cảm nhận thấy cơn đau xoang mũi thuyên giảm rõ rệt.

• Chữa hoàng đản (người uống rượu nhiều quá sinh chứng hoàng đản (vàng da), tiểu vàng đậm mệt mỏi): hạt gấc 2-3 hạt mài với dấm gạo cho uống ngày 3lần/30ml nếu tiểu tiện thông lợi được rất hiệu nghiệm.

• Chữa chứng cước khí (hai chân sưng đau lâu ngày): nhân hạt gấc thái lát trộn cám gạo sao vàng ép bỏ dầu tán nhỏ 40g, bột quế 20g, mỗi lần dùng 8g pha với rượu trắng và nước, uống ngày vài lần cho ra mồ hôi.

• Chữa sán khí (dịch hoàn sưng đau): nhân hạt gấc 30g hoặc hơn mài với dấm thanh bôi đắp ngày vài lần.

• Chữa bệnh trĩ (bị trĩ sưng đau quá mức): hạt gấc 2-3 hạt giã nát hòa với nước xông rử a và lấy nước đặc bôi lên ngày vài lần.

• Chữa chứng loa lịch (ở cổ phát nổi nhiều hạch sưng đau): nhân hạt gấc 2 cái ép bỏ dầu hòa với lòng trắng trứng gà chưng thật chín ăn sau bữa cơm, dùng 15 ngày một liệu trình rất hay.

• Chữa chứng đan độc anh lựu (ở cổ nổi hạch sưng đau): nhân hạt gấc 7-9 cái tán nhuyễn hòa với dấm gạo bôi đắp nhiều lần.

 Nơi mua bán vị thuốc MỘC MIẾT TỬ đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc MỘC MIẾT TỬ ở đâu?

MỘC MIẾT TỬ là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang không chỉ là địa chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được ngành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc MỘC MIẾT TỬ được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc MỘC MIẾT TỬ tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang: gọi tới sdt 0344.198.966 để biết thêm chi tiết.

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: số 2 ngõ 76 Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội.