Mạch nha

Tên gọi

Tên khác: Lúa mạch, Mầm mạch, Mầm lúa

Tên khoa học: Fructus Herdei germinatus.

Họ khoa học: Lúa (danh pháp khoa học: Poaceae).

Cây Mạch nha

Mô tả cây thuốc

Mạch nha là một loại cây thảo sống hàng năm. Loại cây này có rễ dạng sợi, thân to, mọc thẳng đứng với chiều cao giao động từ 50 – 100cm. Cây có lá thẳng, hơi khô ráp, có lưỡi bẹ ngắn. Cây có hoa tạo thành cụm. Cụm hoa là bông có góc cạnh xuất hiện với rất nhiều bông nhỏ. Chúng đều sinh sản và xếp trên 4 dãy. Các mày hình dải, hơi hẹp và thon thành râu. Các mày thường nhỏ có kích thước gần bằng nhau. Đồng thời chúng đều có các râu mọc đứng với chiều dài khoảng 10 – 20cm. Cây có quả thon xuất hiện với hình trái xoan có rãnh dọc.

Thu hái

Vào tháng 4 và tháng 5 hàng năm

Vị thuốc Mạch nha

Mô tả vị thuốc

Vị thuốc Mạch nha (hột lúa mạch mì) xuất hiện với hình thoi có đường kính khoảng 3 – 4mm, dài 8 – 12mm. Bên ngoài chúng có vỏ màu vàng nhạt, trên lưng có râu dài đã gãy rụng và các mày bao quanh với 5 đường gân. Phía bụng trước của dược liệu được bao trong mày hoa. Khi dùng tay bóc bỏ vỏ ngoài sẽ thấy mặt bụng của dược liệu có một rãnh dọc. Ở phần dưới có rễ con và mầm non. Mầm non có hình mũi mác, có chiều dài khoảng 0,5cm. Chúng xuất hiện với một vài rễ nhỏ cong queo. Dược liệu có chất cứng, khi bẻ gãy có tinh bột màu trắng. Nếm có vị ngọt, không mùi.

Bào chế

Mạch nha có 3 dạng được sử dụng làm thuốc

+ Sinh mạch nha: Hạt lúa mì cho lên mần rồi sấy đến khô

+ Sao Mạch nha: Hạt sinh mạch nha sao vàng

+ Tiêu Mạch nha: Sinh mạch nha sao đen.

Bảo quản

Bảo quản nơi khô ráo, tránh độ ẩm cao và chuột, mọt.

Thành phần hóa học

Thành phần chính của Mạch nha là tinh bột, ngoài ra còn có các thành phần khác: protein, lipid, vitamin, chất khoáng. Trong hạt đại mạch nẩy mầm thì giàu các enzym. Dưới tác dụng của enzym, tinh bột chuyển thành dextrin và maltose, saccharose thì chuyển thành đường nghịch đảo, protein chuyển thành pepton, polypeptid thành amino acid. Do đó mạch nha là thức ăn rất dễ tiêu cho người ốm và trẻ em. Trong mầm hạt đại mạch có chứa một lượng nhỏ alcaloid (0,1-0,5%) gồm 2 chất: hordenin và gramin.

Tác dụng dược lý

+ Mạch nha có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa nhờ thành phần Amylase và vitamin B. Vì thế dược liệu thường được dùng trong điều trị ăn uống khó tiêu. Tuy nhiên khi sắc thuốc hoặc cho thuốc vào chảo sao cháy hoạt lực của Amylase sẽ giảm xuống do hoạt chất này không chịu nóng

+ Tác động và giúp hạ đường huyết

+ Điều trị viêm ruột, lỵ, đau bụng đi ngoài ở trẻ em

+ Thuốc lợi sữa.

Mạch nha chữa bệnh

Tính vị, quy kinh

+ Tính vị

Tính ôn, vị ngọt.

Hơi ôn, vị ngọt (theo Sách Dược Tính Bản Thảo).

Khí ôn, vị mặn, ngọt, không độc (theo Sách Bản Thảo Tái Tân).

+ Qui kinh

Qui vào 3 kinh Tỳ, Can và Vị.

Qui vào 2 kinh Tỳ và Vị (theo Sách Lôi Công Bào Chế Dược Tính Giải).

Nhập túc thái âm, thủ dương minh kinh, dương minh (theo Sách Bản Thảo Hội Ngôn).

Chuyên nhập vị (theo Sách Bản Thảo Cầu Chân)..

Tác dụng

Tiêu thực hòa trung, cắt giảm sữa (hồi nhũ).

Chủ trị

Thực tích đình trệ, rối loạn tiêu hóa, phụ nữ cắt sữa, vú sưng đau.

Cách dùng – liều lượng

10 – 15g, sắc uống, liều cao có thể dùng đến 30 – 120g. Cắt giảm sữa cần dùng liều cao.

Kiêng kị

Có thai chớ dùng, sợ trụy thai, người thuộc hư cũng nên dùng ít là vì phòng ngừa nó làm tiêu mất thủy dịch của thận.

Bài thuốc

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị viêm gan cấp tính, viêm gan mạn tính

Dùng rễ non của Mạch nha đã lên mầm ở nhiệt độ thấp mang rửa sạch, sấy khô và tán thành bột mịn. Sau đó mang bột dược liệu chế thành siro. Uống 10ml/lần x 3 lần/ngày sau mỗi bữa ăn. Có thể kết hợp cùng với vitamin B viên và men uống. Sử dụng liên tục trong 30 ngày (theo Bệnh viện Nhân dân khu Đông sơn- Thông tin Tân y dược Quảng châu 1972,1:221).

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị nhiễm nấm

Dùng cồn Mạch nha gồm 40 gram Mạch nha sống, thêm vào 100ml cồn 75% và thực hiện ngâm trong 7 ngày là có thể dùng được. Mỗi ngày bôi thuốc vào vùng da bị nhiễm nấm 2 lần. Sử dụng liên tục trong 4 tuần sẽ thấy bệnh tình thuyên giảm đáng kể (theo Mã thục Trân, Tạp chí Trung tây Y kết hợp 1987,4:210).

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị chứng sữa quá nhiều

 Sau khi rửa sạch, cho Mạch nha vào nồi và sắc thành nước uống. Hoặc sử dụng thuốc đã thành phẩm. Sử dụng 100 – 200 gram/ngày chia thành nhiều lần uống.

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị đầy bụng, rối loạn đường tiêu hóa, chán ăn do tỳ vị hư hàn

 Dùng 10 gram Mạch nha rửa sạch, cho vào chảo và sao qua. Cho dược liệu đã sao vào nồi cùng với 10 gram sinh sơn tra và 400ml nước lọc. Sắc thuốc với lửa nhỏ cho đến khi lượng nước thuốc trong nồi chỉ còn lại một nửa. Chắt lấy phần nước và chia thành 2 làm uống trong ngày. Sử dụng 1 thang/ngày cho đến khi bệnh tình thuyên giảm.

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị đầy bụng, rối loạn đường tiêu hóa, chán ăn do tỳ vị hư hàn (Bổ tỳ thang)

 Dùng 10 gram Mạch nha, 10 gram bạch truật, 10 gram đảng sâm, 10 gram bạch linh, 3 gram cam thảo, 6 gram thảo quả, 3 gram can khương, 5 gram trần bì, 5 gram hậu phác. Mang tất cả dược liệu rửa sạch, cho vào nồi sắc cùng với 800ml nước lọc. Khi lượng nước trong nồi còn lại 400ml, tắt bếp, chắt nước và chia thành nhiều lần uống trong ngày. Sử dụng 1 thang/ngày trong 3 ngày sẽ nhận thấy bệnh tình thuyên giảm đáng kể.

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị khó tiêu biểu hiện như trướng bụng, chán ăn, thượng vị

 Dùng Mạch nha, kê nội kim, sơn tra và thần khúc với liều dùng bằng nhau. Sau khi rửa sạch, cho tất cả vị thuốc vào nồi. Rót thêm nước lọc và thực hiện sắc thuốc với lửa nhỏ trong 30 phút. Chắt lấy phần nước và uống ngay khi còn ấm. Sử dụng 1 thang/ngày.

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị tắt sữa kèm đau tức vú

 Dùng dịch sắc của Mạch nha một nửa thuốc sống và một nửa thuốc rán. Sử dụng 30 – 60 gram/lần x 2 lần/ngày.

+ Bài thuốc từ Mạch nha điều trị ứ khí ở vị và can có biểu hiện như phình và đầy ở ngực, đầy ở vùng xương sườn, đau thượng vị

Dùng Mạch nha, chỉ thực, sài hồ mỗi vị 10 gram. Mang tất cả dược liệu rửa sạch, cho vào nồi sắc cùng với 600ml nước lọc đến khi lượng nước trong nồi còn lại 200ml, tắt bếp. Chắt nước thuốc và chia thành 2 lần uống trong ngày. Sử dụng 1 thang/ngày trong 3 ngày.

Nơi mua bán vị thuốc MẠCH NHA đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc MẠCH NHA ở đâu?

MẠCH NHA là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc MẠCH NHA được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn

Giá bán vị thuốc MẠCH NHA tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  :Gọi 0344198966 để biết chi tiết

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội

+ Mua trực tuyến: Thuốc được chuyển qua đường bưu điện. Khi nhận được thuốc khách hàng thanh toán tiền COD.