Dừa cạn

Tên gọi

• Tên khác: Trường xuân, hoa hải đằng, bông dừa, dương giác,
• Tên khoa học: Catharanthus roseus
• Họ: thuộc họ Trúc đào (danh pháp khoa học: Apocynaceae)

Cây Dừa cạn

Mô tả cây thuốc

Dừa cạn là cây thân thảo, sống lâu năm. Thân gỗ ở phía gốc, mềm ở phần trên, có bộ rễ rất phát triển, cao 40 – 60 cm. Lá mọc đối, hình bầu dục, có hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm, mặt dưới nhạt màu hơn. Hoa màu trắng hoặc hồng, mùi thơm, mọc riêng lẻ ở các kẽ lá ở phía trên. Quả gồm 2 đại, mọc thẳng đứng, hơi ngả sang hai bên. Trong quả chứa 12 – 20 hạt nhỏ màu nâu nhạt, hình trứng.  Mùa hoa quả gần như quanh năm. Rễ cây thuộc dạng rễ chùm, nằm nông trên mặt đất.

Phân bố

Cây có nguồn gốc từ Madagascar, sau đó được du nhập sang nhiều nước nhiệt đới Nam Á cũng như Đông Nam Á. Ở Việt Nam, cây được trồng khắp nơi nhưng thường gặp nhiều nhất ở các tỉnh ven biển.

Bộ phận dùng

Rễ, thân cây và lá của cây dừa cạn được sử dụng để làm thuốc.

Thu hái, sơ chế

Thời gian thu hái dược liệu tốt nhất là vào cuối tháng 8 đến giữa tháng 9, cũng có thể thu hái quanh năm. Sau khi hái về đem rửa sạch, phơi hoặc sấy khô hoàn toàn.

Bảo quản

Bảo quản dược liệu nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc.

Thành phần hóa học

• Hoạt chất của Dừa cạn là alkaloid có nhân indol trong tất cả các bộ phận của cây, nhiều nhất trong lá và rễ.
• Dừa cạn Việt Nam có tỷ lệ alkaloid toàn phần là 0,1-0,2%. Rễ chứa hoạt chất (0,7-2,4%) nhiều hơn trong thân (0,46%) và lá (0,37-1,15%). Các chất chủ yếu là: vinblastin, vincristin tetrahydroalstonin, prinin, vindolin, catharanthin, vindolinin, ajmalicin, vincosid (1 glucoalkaloid tiền thân để sinh tổng hợp các alkaloid).
• Từ Dừa cạn, người ta còn chiết được các chất sau: acid pyrocatechic, sắc tố flavonoid (glucozid của quercetol và campferol) và anthocyanic từ thân và lá dừa cạn hoa đỏ. Ngoài ra từ lá chiết được acid ursoloc, từ rễ chiết được cholin.

Tác dụng dược lý

• Tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư bạch cầu (bệnh máu trắng): Năm 1958, một nghiên cứu đã chứng minh 2 thành phần chính của Dừa cạn, là Vinblastine và Vincristine, có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Cơ chế được cho là do các hợp chất này có khả năng kết hợp với các phân tử tubulin, ức chế sự tạo thành vi ống do đó ngăn cản quá trình phân chia tế bào.
• Vincristin trong dừa cạn có tác dụng ức chế tế bào ung thư nhưng có thể gây ức chế thần kinh và gây hại cho thai nhi.
• Lá và thân dừa cạn có tác dụng lọc máu và làm săn da.
• Thành phần hóa học trong cây dừa cạn có tác dụng lợi tiểu và tẩy giun.
• Tác dụng kháng nấm: Cao chiết của hoa, lá và rễ dừa cạn có tác dụng ức chế mạnh hoạt tính men protase của cả hai chủng T5 và T12 của nấm Trichophyton rubrum. Cơ chế sinh học của tác dụng kháng nấm là do khả năng ức chế hô hấp của sợi nấm. Nồng độ cao lá càng cao thì khả năng ức chế càng mạnh.
• Độc tính: Thử nghiệm được thực hiện trên chuột nghiên cứu về độc tính của cao dừa cạn cho thấy. Khi cho chuột cống trắng cái đã thụ tinh uống cao dừa cạn. Liều cao không gây tai biến cho chuột mẹ, nhưng có dấu hiệu ngăn cản sự phát triển của thai. Khi cho chuột cống uống liều trung bình vào ngày 6 – 13 của thời kỳ thai nghén: 50% chuột đẻ bình thường, 15% chuột có tử cung không bình thường, 35% còn lại không có dấu hiệu thụ thai.

Dừa cạn chữa bệnh

Tính vị, quy kinh

Tính vị: vị đắng, tính mát

Quy kinh: chưa có nghiên cứu

Tác dụng

Hoạt huyết, tiêu viêm, tiêu thùng, thông tiểu, hạ áp.

Chủ trị

Tiêu hóa kém, lỵ, đái tháo đường, tiểu tiện khó, cao huyết áp, bỏng nhẹ, ung thư, mất ngủ.

Cách dùng – liều lượng

Dùng 8 – 20g dược liệu khô (dạng thuốc sắc, cao lỏng hay viên nén từ cao khô). Nước ta đã chiết được vinblastin từ lá dừa cạn và dùng dưới dạng thuốc tiêm để chữa bệnh bạch cầu lymphô cấp.

Kiêng kị

• Không nên dùng dừa cạn cho người có huyết áp thấp, phụ nữ mang thai và người đang cho con bú.
• Dùng dược liệu ở liều quá cao có thể gây mù và tử vong. Do đó không nên dùng quá 50g/ ngày.
• Các hoạt chất trong dừa cạn như vinblastine và vincristine có tác dụng chống ung thư. Tuy nhiên sử dụng tùy tiện có thể gây ngộ độc và tử vong.

Bài thuốc

• Dùng cho bệnh nhân ung thư

Dùng dừa cạn 15g, cây xạ đen 30g. Các vị thuốc đen rửa sạch, sắc với 1 lít nước, sắc cạn còn 700ml chia 3 lần uống sau bữa ăn 30 phút.

• Trị chứng rong kinh

Sử dụng cây dừa cạn sao vàng (bao gồm thân, lá, rễ và hoa). Đem sắc uống, dùng liên tục trong 3 – 5 ngày.

• Trị bỏng nhẹ

Dùng lá dừa cạn giã nát đắp lên những vết bỏng (chú ý: chỉ đắp trong trường hợp không chợt da, bỏng nhẹ) có tác dụng làm mát chỗ bỏng, giảm đau, chống bội nhiễm. Đắp 2 – 3 ngày.

• Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp

Sử dụng dừa cạn 160g, lá đinh lăng 180g, hoa hòe 150g, cỏ xước 160g, đỗ trọng 120g, chi tử 100g, cam thảo đất 140g. Các vị sao giòn, tán vụn trộn đều (bảo quản trong hộp kín tránh ẩm). Ngày dùng 40g. Hãm với 1 lít nước sôi, sau 10 phút có thể dùng được. Dùng uống thay nước trong ngày.

• Trị chứng mất ngủ

Hạt muồng sao đen và lá vông nem mỗi vị 12g, thân lá dừa cạn khô (sao vàng) 20g. Đem sắc uống và dùng trước khi đi ngủ.

• Điều trị zona thần kinh

Dùng hạ khô thảo, bông dừa (sao vàng, hạ thổ), cam thảo đất, thổ linh và nam tục đoạn mỗi vị 16g, chi tử và bạch linh mỗi vị 10g, kinh giới 12g. Đem sắc 3 lần và dùng uống 3 lần. Ngày sử dụng 1 thang cho đến khi khỏi.

• Trị rong kinh

Lấy từ 20 – 30g dừa cạn sao vàng (toàn cây có cả hoa và rễ), sắc lấy nước, uống liên tục từ 3 – 5 ngày.

• Hỗ trợ điều trị chứng u xơ tuyến tiền liệt

Sử dụng đinh lăng 16g, huyền sâm, dừa cạn, chè khô mỗi vị 12g, xuyên sơn và bối mẫu 10g, cát căn 6g, trinh nữ hoàng cung 5g. Đem các vị sắc uống ngày dùng 1 thang, chia thành 3 lần uống.

Nơi mua bán vị thuốc DỪA CẠN đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc DỪA CẠN ở đâu?

DỪA CẠN là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc DỪA CẠN được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc DỪA CẠN tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang : Gọi 0344198966 để biết chi tiết

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội