Cây chút chít

Tên gọi

• Tên khác: Lưỡi bò, Thổ đại hoàng, Ngưu thiệt, Dương đề.
• Tên khoa học: Rumex crispus L.
• Họ: Rau răm (danh pháp khoa học: Polygonaceae).

Vị thuốc chút chít

Mô tả cây thuốc

Cây chút chít là loại cây thảo sống hằng năm, có thể cao đến 1m. Rễ cây rất khỏe còn phần thân mọc đứng, có rãnh dọc và ít phân nhánh. Các lá ở gần gốc thường to hơn nhiều so với các lá ở phần trên.

Lá dưới thân rộng từ 5 – 7cm, còn các lá giữa thân thường thon thuôn và tù 2 đầu. Cả 2 mặt của lá có màu giống nhau, nhẵn, mép nguyên, phiến lá hình mũi mác dài, hẹp.

Hoa màu xanh mọc ở ngọn, đặc biệt càng về phía đỉnh càng mọc sát nhau. Cuống hoa mảnh dài từ 1 – 3cm và có đốt ở phần gốc. Bao hoa có 6 mảnh, vòng trong tròn và kéo dài ra thành 1 đầu nhọn. Quả có hình 3 cạnh và nằm ngay trong bao hoa. Mùa hoa rơi vào khoảng từ tháng 2 đến tháng 6.

Phân bố

Cây mọc hoang khắp nơi ở những vùng ẩm thấp từ miền xuôi đến miền ngược đều thấy. Những nơi cao và mát như Sa Pa (Lào Cai) cũng thấy có. Hiện nay ít khai thác quy mô lớn.

Bộ phận dùng

• Người ta thường lấy rễ già của cây chút chít trên 2 tuổi, bỏ rễ con, rửa sạch, thái thành miếng dày khoảng 0,5–1cm, phơi khô để sử dụng. Lá cũng được dùng làm thuốc.

• Mô tả vị thuốc: Là mấu rễ tròn, dài khoảng 10 – 20cm, đường kính khoảng 1 – 1,5cm. Phần vỏ phía ngoài có màu nâu tươi hay vàng nâu và có vết nhăn dọc. Khi cắt ngang thì vết cắt không bằng phẳng và lổn nhổn màu vàng, có mùi nhẹ.

Thu hái, sơ chế

Rễ có thể đào quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa thu đông, trong các tháng 8, 9, 10. Sau khi đào lấy rễ từ cây già thì đem bỏ rễ con. Có thể để nguyên hay thái mỏng rồi đem phơi hoặc sấy khô và bảo quản dùng dần.

Bảo quản

Bảo quản dược liệu trong túi kín, để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc.

Thành phần hóa học

Trong rễ và lá chút chít có antraglucozit. Tỷ lệ antraglucôzit toàn phần trung bình là 3-3,4% trong đó chừng 0,47% ở dạng tự do và 2,54% ở dạng kết hợp.  Ngoài ra còn có một ít tanin và nhựa. Trong một loài Rumex japonicus Meins, người ta đã xác định thành phần antraglucozit là axit chrysophanic và emodin.

Tác dụng dược lý

• Rumex crispus bảo vệ chống loãng xương, có thể tăng sự biệt hóa xương. Nó giảm mất xương mức độ phân tử bằng cách ngăn chặn sự suy giảm cấu trúc vi mô.
• Rumex japonicus chống oxy hóa, chống ung thư, chống tăng sinh, kháng khuẩn, sự chết tế bào. Tác dụng bảo vệ chống nhiễm trùng huyết ở chuột gây ra bởi liều nhiệt gây chết người đã giết chết E. coli.

Cây chút chit chữa bệnh

Tính vị

Vị đắng, tính hàn

Tác dụng

Thanh nhiệt, sát trùng, thông đại tiện.

Chủ trị

Chữa hắc lào, viêm da, mụn ghẻ, táo bón, tiêu hóa kém, mất ngủ, viêm đại tràng mãn tính…

Cách dùng – liều lượng

• Cách dùng: Có thể kết hợp dược liệu với các vị thuốc khác và dùng ở dạng thuốc sắc, tán bột hay giã đắp ngoài da.

• Liều lượng: Liều dùng được khuyến cáo mỗi ngày cho trường hợp nhuận trường là 1 – 6g còn tẩy xổ là 2 – 12g.

Kiêng kị

Tuyệt đối không sử dụng dược liệu cây chút chít cho những người hư hàn hay đang bị tiêu chảy.

Bài thuốc

• Chữa bí đại tiện

Dùng rễ tươi chút chít 8–12g nhai sống hay sắc nước uống.

• Chữa hắc lào và các loại lở ngứa:

Sử dụng bột rễ chút chít 100g, rượu 500–600ml. Ngâm 10 ngày rồi lấy ra bôi vào các vết hắc lào đã được vệ sinh sạch sẽ. Có thể dùng bôi ghẻ, trứng cá.

• Chữa thiếu máu do thiếu sắt, mất ngủ ở phụ nữ mang thai, sinh đẻ

Dùng 30g rễ cây chút chít, 10g kê nội kim, 15g đan sâm. Cho các vị thuốc trên vào ấm sắc cùng 1 thăng nước trên lửa nhỏ. Nước cô lại còn khoảng 150ml là đạt. Loại bỏ bã và chia đều thành 2 lần uống. Duy trì mỗi ngày 1 thang trong khoảng 15 ngày.

• Chữa cảm cúm

Dùng 30g rễ cây chút chít, 50g thạch cao sống (sấy sẵn), 30g rễ sắn dây cùng 30g sài hồ. Các vị thuốc đem cho hết vào ấm, đổ thêm 3 chén nước sắc trên lửa nhỏ lấy 1 chén. Lọc bỏ phần bã rồi chia đều thành 2 lần uống, ngày dùng 1 thang.

• Chưa táo bón, trĩ nội

Dùng khoảng 30g rễ tươi cây chút chít và 120g thịt heo. Đem 2 nguyên liệu này đi rửa sạch, bỏ vào nồi nấu lấy nước và ăn phần thịt.

• Chữa đại tiện ra máu

Lấy rễ cây chút chít để nguyên vỏ, gừng giã nhuyễn, mỗi vị thuốc bạn lấy nửa chén rồi sao đỏ, cho vào chút giấm bỏ bã sắc uống.

• Chữa viêm amidan cấp tính

Dùng 30g rễ cây chút chít mang đi sắc uống

• Bài thuốc xổ

Sử dụng 6g rễ cây lưỡi bò cùng với 3g cam thảo. Cho các vị thuốc trên vào ấm sắc với 300ml đến khi còn phân nửa. Chia làm 2 – 3 lần uống vào buổi sáng khi bụng đói.

• Chữa mụn nhọt sưng đau nhưng chưa vỡ mủ

Sử dụng 15g rễ cây chút chít cùng 1 ít dấm. Đem rửa sạch dược liệu, thái mỏng rồi trộn đều với dấm. Sau đó đắp trực tiếp lên mụn khoảng 1 – 2 giờ rồi tháo ra. Ngày thực hiện 1 lần, liên tục trong 3 ngày.

• Bài thuốc chữa viêm da thần kinh

Dùng 8 chỉ rễ cây chút chít cùng với 6g khô phàn. Hai vị thuốc này đem tán thành bột rồi trộn đều với 1 ít dấm. Sau đó bôi trực tiếp lên vùng da đau ngứa, tần suất 1 – 2 lần/ngày.

Nơi mua bán vị thuốc CÂY CHÚT CHÍT đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc CÂY CHÚT CHÍT ở đâu?

CÂY CHÚT CHÍT là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc CÂY CHÚT CHÍT được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc CÂY CHÚT CHÍT tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang : Gọi 0344198966 để biết chi tiết

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội