Bồ hoàng

Tên gọi

• Tên khác: Hương bồ, Bồ đào, Cỏ nến, Bông liễu, Hương bồ thảo.
• Tên khoa học: Typha angustata
• Họ: Hương bồ (danh pháp khoa học: Typhaceae)

Cây Bồ hoàng

Mô tả cây thuốc

Cây thảo cao 1,5 đến 3m. Thân tròn lá hình bàn dài, mọc thành 2 hàng, có bẹ to. Hoa đơn tính cùng gốc, họp thành bông riêng biệt nhưng thường nằm trên một trục chung, bông đực ở trên, bông cái ở dưới, hai bông cách nhau một quãng ngắn. Cả cụm hoa trông như một cây nến màu đỏ. Nhị ở hoa đực bao bởi lông ngắn màu vàng, rất nhiều hạt phấn. Bông cái có cột nhụy dài, có nhiều lông trắng hay hơi hung, bầu có hình chỉ. Quả nhỏ hình thoi, khi chín mở dọc.

Phân bố

Cây mọc ở ruộng, đầm lầy, ven sông rạch nước ngọt, có khi tạo thành đám rộng, còn gặp trên bùn có nước lợ. Ở Trung quốc, cây Bồ hoàng mọc nhiều ở tỉnh Triết giang, Giang tô, An huy, Sơn đông, Hồ bắc.

Thu hái, sơ chế

Thu hái nhị hoa vào tháng 4, nên chọn ngày ít gió để dễ dàng hơn trong việc thu hoạch. Sau khi hái về, đem cắt hoa phơi khô trong râm rồi loại bỏ tạp chất, lông, cuối cùng đem hạt nhỏ phơi khô để dùng dần. Sau khi sơ chế, dược liệu bồ hoàng có chất bột mịn và có màu vàng tươi hoặc nâu nhạt.

Bộ phận dùng

Nhị đực của hoa (phấn hoa) được sử dụng để làm thuốc.

Vị thuốc Bồ hoàng

Mô tả vị thuốc

Chất bột nhẹ màu vàng tươi, quan sát dưới kính hiển vi hạt hoa gần hình cầu hoặc hình bầu dục, phấn hoa trong bột hình sợi dài khoảng 1,5mm, màu vàng đất hoặc màu nâu nhạt. Loại cỏ màu vàng óng ánh, khô hạt nhỏ nhẹ xốp không lẫn tạp chất là thứ tốt, thứ phơi nâu là kém.

Bào chế

Có thể dùng sống bồ hoàng hoặc đem bào chế theo cách sau:

+Sao qua rồi dùng.

+Bọc với giấy khoảng 3 lần rồi đem sắc vàng, ngâm nửa ngày rồi phơi khô.

Bảo quản

Dễ bị hút ẩm sinh mốc, khi đem phơi phải bọc trong giấy mỏng để khỏi bay. Tránh nóng quá sẽ biến chất. Đựng trong lọ kín.

Thành phần hóa học

Bồ hoàng chứa glucoside, dầu béo, sitoserin, alpha typhasterol, pentacosane, palmatic acid,…

Tác dụng dược lý

• Tác dụng đối với hệ tim mạch: Trên thực nghiệm nhận thấy dược liệu có tác dụng làm chậm nhịp tim, tăng co bóp tim, giãn mạch và tăng lưu lượng máu ở động mạch vành. Cồn chiết xuất từ bồ hoàng có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, bảo vệ cơ tim và tăng co bóp tim.
• Tác dụng đối với quá trình đông máu: Nước sắc bồ hoàng có tác dụng tăng tốc độ đông máu.
• Tác dụng hạ huyết áp: Cồn chiết xuất và nước sắc từ bồ hoàng đều có tác dụng hạ huyết áp và làm chậm nhịp tim trên động vật thực nghiệm.
• Tác dụng phòng ngừa xơ vữa động mạch: Dược liệu có tác dụng ức chế hấp thu cholesterol và hạ nồng độ cholesterol trong máu rõ rệt. Ngoài ra, bồ hoàng còn có tác dụng tăng chuyển hóa, tăng lượng máu ở động mạch vành và phòng ngừa chứng xơ vữa động mạch.
• Tác dụng kháng viêm: Chích nước sắc bồ hoàng vào bụng chuột trắng được gây viêm bằng protein huyết thanh nhận thấy thuốc có tác dụng giảm viêm và tiêu phù bằng cách giảm tính thẩm thấu của mao mạch và cải thiện tuần hoàn cục bộ.
• Tác dụng chống lao: Nước sắc từ cây cỏ nến có tác dụng ức chế trực khuẩn lao đối trên chuột thực nghiệm.
• Tác dụng miễn dịch: Dược liệu làm teo cơ quan miễn dịch của chuột và ức chế hoạt động miễn dịch.
• Tác dụng đối với tử cung: Bồ hoàng có tác dụng tăng trương lực và gây co bóp tử cung – tác dụng rõ rệt đối với tử cung không mang thai.
• Tác dụng khác: Thực nghiệm trên chó gây mê nhận thấy dược liệu có tác dụng giảm cơn hen, lợi tiểu tiện và lợi mật.
• Độc tính của bồ hoàng: Dùng liều cao có thể gây dị ứng, làm giảm số lượng bạch cầu và gây dung huyết đối với thỏ nhà thực nghiệm.

Bồ hoàng chữa bệnh

Tính vị, quy kinh

Tính vị: Vị ngọt, tính bình.

Quy kinh: Can, Tỳ, Tâm bào.

Tác dụng

Tán ứ, lợi tiểu (dùng sống). Thu sáp, chỉ huyết (dùng chín).

Chủ trị

Đau bụng kinh, tâm phúc thống, xuất huyết do chấn thương, thổ huyết, đau do ứ huyết, huyết lâm, tiểu tiện khó, tiểu đau, băng lậu.

Cách dùng – liều lượng

Dùng 3-10 g/ngày. Dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc đắp ngoài.

Kiêng kị

Âm hư, không bị ứ huyết không được dùng.

Bài thuốc

• Chữa chứng thổ huyết

Dùng Bồ hoàng sao 80g. Mỗi lần dùng 4 – 8g uống cho đến khi triệu chứng ngưng hẳn.

• Điều trị ứ máu và cầm máu do chấn thương

Dùng Cam thảo 2g, bồ hoàng 5g, a giao hoặc cao ban long 4g. Đem sắc uống 3 lần trong ngày.

• Điều trị chứng ho ra máu

Dùng Lá sen (phơi khô, tán bột) và bồ hoàng sao, các vị bằng lượng nhau. Đem dược liệu trộn đều, mỗi lần dùng 4 -8g uống với nước từ vỏ rễ của cây dâu.

• Điều trị chứng chảy máu cam

Dùng Thanh đại và bồ hoàng (sao) mỗi vị 4g. Đem sắc uống trong ngày.

• Điều trị đại tiện ra máu

Dùng Vỏ củ cải khô (tán bột), lá sen (phơi khô, tán bột) và bồ hoàng các vị bằng lượng nhau. Mỗi lần dùng 4 – 8g thuốc bột uống với nước cơm.

• Điều trị huyết áp cao

Dùng Nga truật, sinh bồ hoàng, giáng hương, khương hoàng phiến, tây đảng sâm và xuyên hồng hoa, gia giảm liều lượng tùy theo từng trường hợp. Chế thành viên và dùng uống hằng ngày.

• Bài thuốc trị hạ bộ lở ngứa

Dùng Bồ hoàng. Thoa lên vùng lở loét 3 – 4 lần/ ngày cho đến khi khỏi hẳn.

• Điều trị vết thương chảy máu

Dùng Ô tặc cốt, cốt phấn và bồ hoàng (sao thành than), các vị bằng lượng nhau. Nghiền thành bột mịn rồi rắc trực tiếp lên vết thương, sau đó dùng băng cố định lại để cầm máu.

• Điều trị tiểu ra máu, chảy máu cam, đờm có máu, ho ra máu, xuất huyết tử cung

Dùng Rượu và nước (theo tỷ lệ 1:1) và bồ hoàng (đốt thành than) 9g. Sắc uống cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.

• Điều trị thống kinh và phụ nữ sau khi sinh ứ sản dịch không xuống

Dùng Hắc đậu 15g, bồ hoàng 6g và gừng (lùi cháy) 3g. Sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang.

• Điều trị ứ huyết, tích trệ trong bụng, chấn thương gây bầm tím và đau nhức

Dùng Bồ hoàng sống. Sắc đặc và dùng uống với nước tiểu của trẻ nhỏ.

• Điều trị chứng rong kinh và băng huyết

Dùng Xuyên tục đoạn, a giao, bồ hoàng, đỗ trọng, nhân sâm, xích phục linh, mạch môn, xa tiền tử và bạch giao, gia giảm liều lượng theo từng trường hợp. Sắc uống, ngày dùng 1 thang.

• Điều trị xuất huyết ở lỗ tai

Dùng Bồ hoàng sao đen rồi rắc trực tiếp vào tai để cầm máu.

• Bài thuốc trị ứ huyết do chấn thương và té ngã

Dùng Bồ hoàng tán bột. Mỗi lần dùng 3 chỉ uống với rượu.

• Điều trị sản phụ bị động thai

Dùng Bồ hoàng 2 chỉ. Dùng uống với nước giếng giúp an thai.

• Bài thuốc trị bệnh sa trực tràng

Dùng Mỡ heo và bồ hoàng. Trộn đều, sau đó dùng thuốc mỡ thoa vào giang môn 3 – 5 lần/ ngày.

• Điều trị chứng chảy máu cam do phế nhiệt

Dùng Thanh đại và bồ hoàng mỗi thứ 1 chỉ. Dùng thuốc uống với nước vừa lấy dưới sông lên.

• Bài thuốc trị ứ huyết gây bế kinh, đau vùng bụng dưới, đau do ứ huyết

Dùng Ngũ linh và bồ hoàng mỗi vị 9g. Đem dược liệu tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 6g thuốc uống với rượu nóng, ngày dùng 2 lần.

• Điều trị tiểu ra máu, tiểu buốt rát

Dùng Chích cam thảo 4g, sinh đại hoàng 20 – 30g, ngẫu tiết 12g, hoạt thạch 16 – 20g, đương quy (tẩm rượu) 12g, tiểu kế 12 – 16g, đạm trúc diệp 8 – 12g, bồ hoàng (sao) 8 – 12g, mộc thông 6 – 12g, sơn chi nhân 8 – 12g. Đem các vị sắc lấy nước uống.

• Điều trị kinh nguyệt kéo dài

Dùng Bồ hoàng và a giao, gia giảm liều lượng tùy theo từng trường hợp. Tán bột mịn, mỗi ngày dùng 8 – 16g uống với rượu, có thể chia thành 2 lần uống.

• Bài thuốc trị đau bụng kinh

Dùng Ô dược 8g, hương phụ, ngũ linh tử, bồ hoàng, huyền hồ, đan bì và đào nhân mỗi vị 12g. Sắc uống, ngày dùng 1 thang.

Nơi mua bán vị thuốc BỒ HOÀNG đạt chất lượng ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc BỒ HOÀNG ở đâu?

BỒ HOÀNG là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang  không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Vị thuốc BỒ HOÀNG được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn.

Giá bán vị thuốc BỒ HOÀNG tại Phòng khám Đông y An Chánh Kiện Khang : Gọi 0344198966 để biết chi tiết

Tùy theo thời điểm giá bán có thể thay đổi.

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám: 2/76 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội